عادل افخمی نهند - دانشجوی دکتری زمین شناسی اقتصادی-دانشگاه ارومیه

خاک برای انسان و هر موجود زنده ای جهت بقا دارای اهمیت است و حفظ و کنترل آن تضمین کننده امنیت غذایی هر ملتی است.فرسایش خاک از جمله نگرانیهای عمده محیطزیستی قرن حاضر است. معنی اصلی فرسایش عبارت از کاهش تدریجی مواد است.سطح زمین از زمان تشکیل تاکنون دائماً در حال تغییر بوده است و مواد آن فرسایش مییابند. درواقع فرسایش، کاهش ضخامت لایهسطحی خاک به وسیله رواناب یا باد است. اما علیرغم اینکه از توجه به این مسئله در دیگر کشورهای جهان بیش از 150سالمیگذرد، حدود هشت سال است که در دولت مطرح شده و بیش از پنج سال از بررسی آن در مجلس میگذرد که البته همچنان درمراحل نهایی تصویب قرار دارد. در حال حاضر نزدیک به 125میلیون هکتار از 165میلیون هکتار اراضی کشور در معرض فرسایشقرار دارند. طبق گزارش سازمان خواربار جهانی در حدود 36درصد از کل زمینها و 60درصد از خاکهای کشاورزی در ایران درمعرض فرسایش هستند. متوسط فرسایش خاک در جهان را چهار تا پنج تن در هکتار است و این در حالی است که این عدد در ایرانبیش از 16تن در هکتار محاسبه شده است.هدف از این تحقیق بررسی عوامل و پارامترهای موثر در فرسایش خاک در ایران بخصوص منطقه دشتی شیرآمین در استانآذربایجانشرقی است.این دشت باداشتن وسعتی حدود 104کیلومترمربع دستخوش عوامل فرسایشی متعددی است.که اگر بطور جدیبفکر کنترل آن نیفتیم ،خسارات جبران ناپذیری را در آینده نچندان دور متحمل خواهیم شد.در منطقه مورد مطالعه هردو نوعفرسایش آبی و بادی در فصول مختلف تاثیر گذارند.از عوامل مهم فرسایش خاک در منطقه میتوان به ازبین رفتن پوششگیاهی،خشکسالی در اثر کاهش بارندگی،سیلاب و طغیانهای فصلی ،ماهیت خاک،شیب عمومی زمین و سرعت باد اشاره کرد که برایکنترل هر عامل فرسایشی باید راهکار جداگانه ای ارائه شود.

دشت شیرامین، عجبشیر، فرسایش خاک، فرسایش بادی و آبی، سیلاب