محمد حسین جعفری - استادیار دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد
رضا امین پور - دانشجوی دکتری تخصصی حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد

در این مقاله تلاش هایی در جهت تشریح و تعمیق همه جانبه نظام انحلال قراردادهای نفتی صورت گرفته است. در واقع در مقام پاسخ به این سوالات بوده ایم که موجبات انحلال قراردادهای نفتی به چه صورت بوده و محصور به چه عواملی می باشد. آیا تمام عوامل و موجبات عمومی و عام حاکم بر سایر قراردادها باعث انحلال این قراردادها نیز می گردد و یا می توان دلایل خاص و منحصربفردی را نیز حاکم بر آن دانست. ماهیت انحلال و فسخ قراردادهای نفتی به چه صورت بوده و به چه نهادی شباهت دارد و اینکه آثار انحلال قراردادهای نفتی به چه صورت می باشد. النهایه به این نتیجه رسیده ایم که برای بیان و تحدید موجبات انحلال قراردادهای نفتی باید قائل به تفصیل شد، در واقع عوامل عامی که منجر به انحلال قراردادهای نفتی می گردد محدود به پنج مورد بوده، در حالی که عوامل اختصاصی و منحصربفرد انحلال این قراردادها بسته به نوع و موضوع قراردادهای نفتی متغیر و متفاوت می باشد ماهیت قراردادهای نفتی بیشترین شباهت و تطبیق را با عقد جعاله موضوع ماده 561 ق.م دارد و مفهوم فسخ در این قراردادها به معنای دقیق و واقعی خود بکار می رود، چراکه در کلیه قراردادهای نفتی اصل بر لزوم بوده و ماده 219 ق.م در مورد این نوع از قراردادها نیز حاکم می باشد. برای بیان آثار انحلال قراردادهای نفتی باید بین انحلال قرارداد از طرف عامل پیمانکار و جاعل کارفرما قائل به تفکیک بود و هرکدام بسته به اینکه موضوع عقد مقصود بالاصاله باشد یا خیر متفاوت خواهد بود

جعاله، کارفرما، پیمانکار، فسخ، انحلال