تکتم مرتضوی کاخکی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات خراسان رضوی، گروه حقوق، نیشابور، ایران.
سید محسن حسینی پویا - استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نیشابور، گروه حقوق، نیشابور، ایران.

فرایند کیفری که به منظور اجرای دادگری و تشخیص بزهکار انجام می شود، گاهی به بیراهه می رود و به جای محکوم کردن گناهکار، بی گناهی را مورد حکم کیفری قرار می دهد. در ادامه فرآیند دادرسی، بی گناهی عده ی زیادی از این افراد ثابت گردیده و دادگاه حکم به برائت آنها می دهد. از سوی دیگر عده ای نیز به این دلیل که دلایل و مدارک کافی برای اثبات جرم آنها وجود نداشته است، قرار منع تعقیب در مورد آنها صادر شده است. در این زمان سوال اساسی که مطرح می شود این است که آیا این افراد میتوانند جبران ضرر و زیانهای مادی و معنوی خود را از این بازداشت من غیر حق خواستار شوند یا اینکه حقی در این زمینه برای آنها متصور نیست؟ مساله جبران خسارت این افراد در قانون قدیم آیین دادرسی کیفری مورد توجه قرار نگرفته بود. ولی در حال حاضر در ماده 255آیین دادرسی کیفری مصوب1392 به این امر مهم پرداخته شده است. جهت روشن شدن مطلب، به بررسی قانون مربوطه پرداخته شده و همچنین مقایسه ای بین جبران خسارت ناشی از بازداشت متهمین بی گناه در ایران و انگلستان صورت گرفته تا متوجه تفاوت های این دو رویه قضایی گردیم.

حقوق بشر، مسئولیت مدنی، بازداشت موقت، اصل برائت، قرار منع تعقیب