استخراج دانش نهفته در بانک اطلاعاتی خاک با استفاده از مدل های ANFIS و CART

دانش نوین داده کاوی، یکی از شاخه های علوم در حال توسعه ای است که از فرایند استخراج دانش پنهان درون داده ها بااستفاده از انواع تکنیک های مدلسازی و آنالیز داده، برای کشف الگوها و ارتباطات در داده ها که ممکن است برای انجامبرخی پیش بینی های دقیق مورد استفاده قرارگیرند، بهره می برد. ظرفیت تبادل کاتیونی خاک (CEC) یکی از مهمترین ویژگی های شیمیایی خاک هاست که توانایی خاک در ذخیره عناصر غذایی و یا عناصر آلاینده در خاک را نشان می دهد و در بانک های اطلاعاتی مربوط به خاک و به عنوان ورودی در مدل های زیست محیطی، به کار می رود. اندازه گیری CECخاک های مناطق گرم و خ شک با دارا بودن خ صو صیاتی نظیر مواد آلی پایین و کانی شنا سی خاص، به روش های معمول،سخت و زمان بر است، لذا توسعه و تدوین توابع انتقالی خاک با تخمین CEC از داده های زودیافت خاک، یکی از روش های جایگزین اندازه گیری مستقیم CEC است. در این پژوهش، از روش های نروفازی (ANFIS) و درختان تصمیم (DTs) جهت برآورد ظرفیت تبادل کاتیونی برخی خاکهای مناطق خ شک و نیمه خ شک ا ستفاده گردید و از 85 نمونه خاک (بانک داده های خاک هدف) موجود در پایگاه داده های خاک ( 440 نمونه خاک مرجع) به نسبت 1:5 استفاده شد. نتایج آنالیزحساسیت مدل ها برای پارامترهای ورودی نشان داد که مدل های داده کاوی مورد استفاده در این تحقیق، بیشترین حساسیترا به کربن آلی خاک از خود ن شان می دهند که بیانگر تأثیر زیاد مواد آلی بر افزایش CEC خاک به دلیل سطح ویژه زیاد و داشتن گروه های عاملی می باشد. علاوه بر آن، نتایج این تحقیق نشان داد که هر دو روش نروفازی و درختان تصمیم، دارایکارایی زیاد و قابل قبولی در تخمین ظرفیت تبادل کاتیونی خاک با استفاده از ویژگی های زودیافتی مانند بافت خاک، مادهآلی و تصاویر ماهواره ای می باشند.

Keywords:

داده کاوی , ظرفیت تبادل کاتیونی , ویژگی های زودیافت خاک , نروفازی , درختان تصمیم