سعید حسین زاده نقندر - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد
احمد امامیان - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد

بذربرخی از جنس های گیاهان دارای پوسته محکم و ضخیمی است که باعث می شود تا این بذرها تنها پس از تماس با گرمای آتش بتوانند بهترین جوانه زنی خود را داشته باشد. آتش سوزی در نتیجه ی سوخت مواد قابل اشتعال با اکسیژن است و در نتیجه آتش سوزی گرما، نور، دی اکسید کربن، مواد شیمیایی، زغال و دود تولید می شود. درجه حرارت حاصل از آتش سوزی بر روی درصد جوانه زنی و هم سرعت آنها اثرگذار است. درجه حرارت احتمالاً مهمترین عامل محیطی تنظیم کنند ی جوانه زنی و رشد بعدی گیاه حاصله از بذر است، بذرهایی که نیاز گرمایی آنها بالاست بیشتر در محیط های مستعد آتش سوزی قرار دارند. از زغال ناشی از سوخت ساقه های گیاهان می توان برای برطرف کردن فاکتورهای بازدارنده ی جوانه زنی بذر استفاده کرد. کاهش خواب بذر تعدادی از گونهها به دلیل دمای بسیار بالا و بهبود درصد نیترات در بالای خاک در نتیجه ی آتش سوزی است. بسیاری از گونه ها سازگار به محیط های آتش سوزی شده اند و برای شکستن خواب بذر می توان آنها را در معرض دود قرار داد. دود تنها عامل برای شکستن خواب بذر و جوانه زنی به شمار نمی آید. سازوکار فیزیولوژیکی دود ناشناخته است. ترکیبی در دود پیدا شد که به عنوان محرک قوی جوانه زنی شناخته شد و این ترکیب شیمیایی با این نام (one2-c[pyran-2, 3H-furo] 2methy1- -3) کاریکین، شناخته می شود. این ترکیب می تواند در بذور نوری جایگزین نور شود. دود بر تولیدات گیاهی هم مؤثر است. مواد شیمیایی موجود در دود علاوه بر شکستن خواب بذر، فوایددیگری نیز در کشاورزی و تولید محصولات دارد. بنابراین کشورهای درحال توسه که دارای منابع بسیار محدود هستند و به تکنولوژی گران دسترسی ندارند، از این تکنولوژی کم هزینه و سودمند می توانند استفاده کنند.

خواب بذر، آتش سوزی، دود، زغال، حرارت