عاطفه حاجی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
عباس صفرنژاد - عضو هیات علمی پژوهشکده تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی ( ABRII )، شعبه شرق و شمال شرق کشور
نسرین مشتاقی - عضو هیات علمی گروه بیوتکنولوژی و به نژادی گیاهی دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
عبدالرضا باقری - عضو هیات علمی گروه بیوتکنولوژی و به نژادی گیاهی دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

زعفران با نام علمی Crocus sativus یکی از گیاهان زراعی مهم است که ماهیت تریپلوئیدی این گونه سبب سختی تکثیر جنسی در این گیاه شده است لذا تکثیر رویشی از طریق کورم ها تنها راه ازدیاد این گیاه است. نرخ تولید کورم های دختری در شرایط طبیعی کم می باشد و همچنین قارچهای بیماریزا و ویروس هایی که کورم ها را مورد هجوم قرار میدهند می توانند بر عملکرد این گیاه در شرایط خاص تاثیر بگذارند، لذا کشت بافت میتواند در تولید انبوه موثری از کورم های عاری از بیماری کمک نماید. بدین منظور کورم های ضدعفونی شده به اندازه 1 تا 2 سانتیمتری در شرایط استریل جدا شده و برای جوانه زنی مورد استفاده قرار گرفتند. ریزنمونه ها در 18 تیمار متفاوت شامل محیط کشت های MS و SH با ترکیب هورمونی BAP و ( 1 و 2 و 3 میلی گرم در لیتر) و NAA و ( 0 و 0/5 و 1 میلی گرم در لیتر) منتقل شدند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داده است که بیشترین درصد جوانه زنی ( 88/14%) و میانگین تعداد جوانه (2/95) در هر ریزنمونه در محیط کشت SH بیشترین درصد جوانه زنی (83/33%) و میانگین تعداد جوانه (2/88) در هر ریزنمونه در غلظت 3 میلیگرم در لیتر از هورمون BAP و همچنین بیشترین درصد جوانه زنی (84/06%) و میانگین تعداد جوانه (3/17) در هر ریزنمونه در غلظت یک میلیگرم در لیتر از هورمون NAA بوده است. همچنین بین اثرات متقابل آنها تفاوت معنی داری وجود نداشته است. در مرحله بعد این جوانه ها بایستی به منظور تحریک تولید کورم در محیط کشت مناسب با ترکیب هورمونی مناسب قرار گیرند. لذا این روش میتواند، روش باززایی مستقیم مناسبی جهت تکثیر جوانه این گیاه در شرایط این ویترو باشد.

تکثیر جوانه، زعفران، کورم، کشت بافت، این ویترو