مهین خرازی - دانشجوی کارشناسی ارشد و استادیاران گروه اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی ساری
غلامعلی رنجبر - دانشجوی کارشناسی ارشد و استادیاران گروه اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی ساری
حمید نجفی زرینی - دانشجوی کارشناسی ارشد و استادیاران گروه اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی ساری
محمدرضا صلواتی میبدی - معاون پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش توتون تیرتاش، بهشهر، مازندران

اطلاع از روابط فیلوژنتیک و تنوع ژنتیک در توتون جهت تشخیص روابط ژنتیکی، شناسایی ژرم پلاسم و ثبت ارقام جدید، امریمهم و ضروری میباشد. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و روابط خویشاوندی ارقام توتون از کل ژنوتیپهای توتون گرمخانه ایموجود در بانک بذر مرکز تحقیقات و آموزش توتون تیرتاش استفاده گردید. 100ژنوتیپ از ارقام توتون گرمخانه ای این مجموعهبه کمک نشانگر ISSRکه میتواند در تعیین روابط فیلوژنتیکی آنها مناسب باشد، مورد بررسی و مطالعه قرار گرفتند. تقریبا همهآغازگرهای مورد استفاده چندشکلی بالایی نشان دادند. از تعداد 237قطعه ای که درکل ارقام تولید شدند، 195قطعه چندشکل از4تا 12به ازای هر آغازگر متفاوت بود. میانگین درصد چند شکلی تعیین شده در مجموع ژنوتیپهای مورد بررسی شده 94/10بود.آغازگرهای UBC815,UBC812,UBC878 بادارا بودن بهترین پارامترهای نشانگری به عنوان بهترین آغازگرها جهتبررسی تنوع ژنتیکی در این تحقیق معرفی شدند و ضریب کوفنتیک بدست آمده 0 /9632بود. نشانگرهای ISSRبه خوبی قادربه تمایز ارقام مختلف توتون گرمخانه ای بوده و توانست قرابت ژنتیکی و تنوع ژنتیکی میان ارقام و ژنوتیپهای مختلف مورد مطالعهرا مشخص نماید. دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه ای بر اساس ضریب تشابه SMو الگوریتم UPGMAترسیم شد که درآن، همه جمعیتهای مورد بررسی (100رقم) تشکیل دو خوشهی مجزا دادند که بیانگر کارایی بالای آغازگرهای مورد استفاده درتکثیر قطعات مناسب از ژنوم است

ارقام توتون، قرابت ژنتیکی، نشانگر ، ISSRتجزیه خوشه ای