فاطمه شیرودی - دانشجوی کارشناسی گروه علوم تغذیه، دانشکده علوم پزشکی واحد علوم و تحقیقات تهران دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
آریو موحدی - استادیار دانشکده علوم پزشکی واحد علوم و تحقیقات تهران دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

مقدمه: بیماری سلیاک، بیماری روده کوچک، مبتنی بر اثرات سیستم ایمنی با مصرف گلوتن در فرد مستعد از نظر ژنتیکی ایجاد می شود که ناشی از تعامل عوامل محیطی و ژنتیکی می باشد.سلیاک در حال حاضر یک بیماری شایع در نظر گرفته می شود که امکان بروز آن در هر سنی هست. بیماری سلیاک با تظاهرات روده ای یا غیرروده ای، آتروفی و از بین رفتن پرزهای روده ای مشخص می شود.به دنبال این تخریب، سوء جذب مواد مغذی و ویتامین ها رخ می دهد، در نتیجه عدم توانایی در جذب کربوهیدرات ها و چربی ممکن است موجب کاهش وزن (اختلال یا توقف رشد در کودکان )، خستگی و فقدان انرژی شود و علائم مربوط به کمبود مواد مغذی هم چون سوء جذب کلسیم و ویتامینD ، آهن، ویتامین B12 و اسید فولیک ممکن است به ترتیب باعث استئوپنی و یا استئوپروز، آنمی فقر آهن و کم خونی مگالوبلاستیک شود. در کشورهای اروپایی و آمریکایی با استفاده از آزمون های سرولوژیک، شیوع سلیاک در بین بیماران دیابتی نوع 1در محدوده 1 تا 8 درصد گزارش شده است. درمان با رژیم فاقد گلوتن باعث بهبود بالینی و مخاطی گشته و افزودن گلوتن به رژیم غذایی باعث عود مجدد بیماری می گردد. روش: در این مقاله از پایگاه های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی نظیر Medscape ,science direct, google scholar وpub med در سال های 2012و 2015و 2016 اطلاعاتی را گردآوری و استفاده گردیده است. یافته ها: در افراد دیابتی آنتی بادی هایی نظیر آنتی گلیادین AGA و آنتی بادی اندومیزیال AEA دیده شده که در صورت مصرف گلوتن در بدن بیمار تولید می شود که بیانگر احتمال بروز سلیاک در افراد دیابتی می باشد. و هم چنین از آزمون سرولوژیکی مانند tTGA برای تشخیص افراد در مرحله بدون علائم سلیاک استفاده شده است.نتیجه گیری: بنابراین افراد دیابتی باید مراقبت های ناشی از فراگیری سلیاک را داشته باشند و همین طور درمان بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 و بدون علائم با رژیم فاقد گلوتن اثرات مثبتی روی کنترل قند خون و رشد آن ها دارد.

بیماری سلیاک، دیابت نوع 1، رژیم فاقد گلوتن