شایان قنبری - دانشجو کارشناسی اتاق عمل دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
محمدمهدی حسینی - دانشجوی کارشناسی گروه علوم تغذیه، دانشکده علوم پزشکی واحد علوم و تحقیقات تهران دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

مقدمه: حضور مواد غذایی تراریخته در بازار مصرف از دهه 90 میلادی آغاز شده است. شایع ترین محصولات تراریخته سویا، ذرت، پنبه و کانولا است که ساختار ژنتیکی این گیاهان از طریق مهندسی ژنتیک در جهت بهبود مقاومت گیاه به برخی آفات یا بیماری های گیاهی و بهبود عملکرد گیاه و بهره وری بیشتر از محصولات کشاورزی تغییر یافته است. از طرفی هدف از مهندسی ژنتیک در گیاهان نیز انتقال یک یا چند ژن به گیاه و ایجاد یک ویژگی جدید در آن می باشد. در این مقاله مروری سعی بر آن شده است که به جوانب مختلف مصرف این گیاهان پرداخته شود.روش: مطالعه حاضر یک مطالعه کتابخانه پایه بوده و براساس آخرین تحقیقات منتشر شده در پایگاه های اطلاعاتی معتبر علمی نظیر SID در بازه زمانی ده سال اخیر انجام شده است.یافته ها: سازمان فائو پیش بینی کرده است که تأمین امنیت غذای 9.1 میلیارد نفری جمعیت جهان در سال 2050 مستلزم افزایش 70 درصدی تولید غذا در جهان و افزایش 100 درصدی تولید غذا در کشورهای در حال توسعه است. موسسه بین المللی ارزیابی بهره گیری از بیوتکنولوژی کشاورزی اعلام کرده است، زیست فناوری می تواند راه حلی کلیدی برای رشد روز افزون تقاضا برای غذا در جهان باشد. از همین رو بیوتکنولوژی کشاورزی و بویژه مهندسی ژنتیک با تولید محصولات تراریخته فرصتی برای کاهش فقر، ایجاد امنیت غذایی، رفع سوء تغذیه و جلوگیری از تخریب منابع طبیعی و افزایش توانایی در اصلاح نباتات ایجاد نموده است. با این وجود، ورود بیوتکنولوژی در تحقیقات کشاورزی و تولید محصولات تراریخته، در بسیاری از کشورها با چالش هایی از جنبه های اخلاقی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی، ایمنی زیستی، تجاری و اعتقادی مواجه شده است.نتیجه گیری: تاکنون آثار زیان آور و ابعاد مخاطره آمیز محصولات تراریخته به طور قطعی از نظر علمی به اثبات نرسیده است اما در مورد آثار منفی احتمالی این محصولات بر محیط زیست و سلامت انسان نیاز به تحقیقات وسیع تری است. از طرفی اگر محصولات تراریخته بتوانند به هر طریقی مشکلات ناشی از روش های کشاورزی سنتی را به حداقل رسانده بدون اینکه خود مشکل جدیدی ایجاد کنند، از نظر فنی و اخلاقی استفاده از آن ها ارجحیت خواهند داشت.

محصولات تراریخته، بیوتکنولوژی، مهندسی ژنتیک، کشاورزی