مریم پورمحمدی - باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان ،واحد رشت،دانشگاه آزاد اسلامی،رشت،ایران
دامون استادیان - کارشناس عمران

سابقه برنامه ریزی در ایران بیش از 60 سال می رسد. طی سال های 1394 - 1368 در مجموع 5 برنامه پنج ساله تدوین گردیده است. این برنامه ها مبتنی بر الگوها و نظریه های بوده است که علاوه بر شرایط و زمینه های بیرونی، دیدگاه سیاست گذاران را نیز درباره توسعه بازتاب می دهد. از این رو بررسی و تحلیل نظری و کیفی این برنامه ها می تواند به شناخت روند نظریه توسعه در ایران کمک کند. لذا در پژوهش حاضر سعی گردیده است ابتدا نگاهی به شیوه اهداف و گستره برنامه ریزی در ایران طی سالیان قبل و بعد از انقلاب داشته و اساساً به این مهم پرداخته شود که چه مجموعه ای از کنشگران در تدوین برنامه تأثیرگذار واقع شده هستند، ما جلسه های محیطی مؤثر بر محتوای برنامه ها با استفاده از روش بنج مارک برشمرده می شود، سپس شاخص هایی از تئوری های نظریه پردازان حوزه توسعه استخراج گردید و آنگاه مؤلفه های مذکور بر اساس امتیازاتی که با استفاده از روش دلفی در هر یک از این شاخص ها به خود اختصاص دادند، در قالب مدل الکتره رتبه بندی شدند. نتایج رتبه بندی حاکی از آن بود که اولین و مهم ترین مؤلفه محیطی تأثیرگذار در تدوین سیاست ها و ثبات نظام سیاسی بوده و سایر مؤلفه ها شامل ثبات اقتصادی، تغییر پارادایم ها و نظام سیاسی، تنش زدایی در مناسبات بین المللی و تأثیر رخدادهای بیرونی بر فضای داخلی و خارجی به ترتیب هر یک در رده های دوم تا پنجم رتبه بندی قرار می گیرند.

برنامه ریزی ،عمران،توسعه،سیاستگزاری