مهدی طاهری - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی زیست محیطی، گروه زمین شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد استهبان. باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد استهبان، دانشگاه آزاد اسلامی، استهبان
رضا منصف - استادیار گروه زمین شناسی، واحد استهبان، دانشگاه آزاد اسلامی، استهبان

تعیین منشاهای احتمالی برخی عناصر بالقوه سمناک و نحوه پراکندگی آنها در رسوبات سطحی منطقه پاریز با استفاده از روشهای آماری چندمتغیره و شاخص زمین انباشت از اهداف اصلی این پژوهش به شمار می روند. در این مطالعه 218 نمونه از رسوبات منطقه پاریز در استان کرمان به منظور بررسی 8 عنصر بالقوه سمی مس، مولیبدن، کبالت، نیکل، آرسنیک، کروم، سرب و روی برداشت و در آزمایشگاه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور با دستگاه ICP-MS تجزیه گردید. نتایج تجزیه ها با به کارگیری ضریب همبستگی اسپیرمن، تحلیل مولفه های اصلی، ضریب غنی شدگی و نقشه های پهنه بندی خطر عناصر با استفاده از شاخص زمین انباشت در منطقه مطالعاتی تفسیر شدند. دو الگوی اصلی برای شدت آلودگی و منشا احتمالی عناصر تعیین شدند. الگوی اول شامل عناصر روی، کروم، نیکل و کبالت است که آلودگی خاصی را نشان نمی دهند و از آمیزه های رنگین و رسوبات آتشفشانی منشا گرفته اند. عناصر مس، مولیبدن، آرسنیک و سرب در گروه دوم قرار می گیرند و آلودگی بالایی در منطقه ایجاد کرده اند. منشا این عناصر احتمالا واحدهای سنگ شناختی گرانودیوریتی، داسیتی و شیل های موجود در منطقه است. با توجه به آلودگی شدید این عناصر اطراف نواحی معدن کاری مس سرچشمه می توان گفت که گسترش آنها وابسته به فعالیت های بشر بوده است.

عناصر بالقوه سمناک، رسوبات، تحلیل مولفه های اصلی، شاخص زمین انباشت، معدن کاری