تعیین مدل توسعه کارست در آبخوان چشمه چله خانه علیا، صوفیان، آذربایجان شرقی

کوه مورو که با وسعتی بیش از 180 کیلومترمربع با روند تقریبی شرقی _ غربی در 33 کیلومتری شمالغرب شهر تبریز قرار گرفته است با داشتن پوشش قابل توجهی از واحدهای آهکی کرتاسه مهمترین منبع تامین آب در منطقه بوده و چشمهها و قنات های متعددی که از آن خارج می گردد، تامین کننده ی بخش عمده ای از آب شرب روستاهای منطقه می باشد. رخنمون سازندهای آهکی، دولومیتی و گسترش فعالیت های تکتونیکی در منطقه منجر به توسعه کارست در منطقه شده است. جهت بررسی شرایط هیدروژنولوژیکی، آمار دبی و مقادیر هدایت الکتریکی EC چشمه چله خانه علیا بصورت ماهانه اندازه گیری شد. با استفاده از منحنی زمان – لگاریتمی آبدهی، ضریب فروکش در رژیم های مختلف بررسی شده است. تجزیه و تحلیل هیدروگراف چشمه در سال آبی 1394-1393 و مقدار ضریب فرود بدست آمده در دراز مدت بیانگر غالب بودن سیستم جریان افشان می باشد که از تراکم بالای درز و شکستگی منطقه ناشی می گردد. بدلیل وجود دولومیت در آهک های کرتاسه و در نتیجه عدم خلوص آهک در منطقه توسعه مجاری کارستی ضعیف بوده است که بصورت تاخیری آب باران را از طریق مجاری ریزتر کارستی تخلیه می کند. تغییرات زمانی دبی و هدایت الکتریکی در چشمه مورد مطالعه حاکی از نوسانات بیشتر این پارامتر بوده که با تغییرات مربوط به چشمه های کارستی افشان همخوانی دارد. همچنین نسبت دبی حداکثر به حداقل به همراه نتایج فوق نشان د اد که جریان غالب در چشمه فوق عمدتا افشان می باشد.

Keywords:

کارست , منحنی لگاریتمی , ضریب فروکش , هیدروگراف , سیستم افشان