مژگان پورمنصوری - دانشجوی دکترای پترولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران شمال
محمد خلج - استادیار دانشگاه پیام نور

توده های پیروکلاستیک سنوزوئیک شورغستان – رنگان در جنوب غرب اردستان رخنمون یافتهاند. این تودههای ریولیتی-ریوداسیتی و توفهای وابسته به آن (عمدتا توف شیشه ای)، از کانی های کوارتز، پلاژیوکلاز، آلکالی فلدسپار، مسکویت (جانشین شده به جای بیوتیت)، گوتیت و ژاروسیت در زمینهای شیشهای تشکیل شدهاند. شواهد هندسی و جنبشی در امتداد گسل قم – زفره، جابهجایی چیره راستالغز راستگرد را مشخص میسازد که باعث به وجود آمدن دو پایانه قرینه گلگونه مثبت در پایانههای فشاری در جنوب اردستان شده است. وجود سنگهای کالکوآلکالن در منطقه حاکی از آن است که این سنگها به دلیل عمل فرورانش ایجاد شدهاند. با توجه به مکانیزم حرکتی سامانههای گسلی در منطقه مورد مطالعه و قطعهای بودن آنها، امکان ایجاد استرس تراکنشی در بین قطعات گسلی همپوشان میسر شده و در نتیجه به طور موضعی حوضههای کششی تشکیل شده که پی آمد آن مهیا شدن شرایط نفوذ پلوتونها و نهشتههای پیروکلاستیک و پورفیری مرتبط با آنها میباشد.

پیروکلاستیکهای سنوزوئیک اردستان، گسل قم – زفره، حوضه های کششی، فرورانش