محمود دلف لویمی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جامع شوشتر
مهدی قمشی - استاد دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران
بهروز دهانزاده - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جامع شوشتر

اهمیت پل در برقراری راه های ارتباطی بر کسی پوشیده نیست بطوری که پل ها از جمله مهمترین و حیاتی ترین سازه های ارتباطی هستند که از دیرباز مورد استفاده قرار می گرفتند.با گسترش و توسعه شهرسازی پل های بزرگ و جدید بر روی رودخانه ها در سراسر جهان احداث می شوند و برخلاف گذشته حضور مهندسی هیدرولیک و رودخانه را طلب می کنند تا با دانش عمیق تری به مسائل آبراهه ها بپردازد. یکی از پدیده هایی که امروزه جز، موضوعات روز علم هیدرولیک و مهندسی رودخانه بشمار می رود پدیده آبشستگی می باشد، این پدیده که با ایجاد سازه های هیدرولیکی بر روی رودخانه اثرات خود را به صورت ملموس بر بشر ظاهر می کند، عملآ در بسیاری از موارد از مشکل ترین مسائل هیدرولیک می باشد و یکی از مهمترین عوامل تهدیدکننده پایداری پل های احداث شده بر روی رودخانه ها بشمار می رود. آبشستگی، حفره ایی در اطراف پایه پل ایجاد می کند که باعث می شود پل در اثر یک سیل بزرگ، یعنی درست زمانی که بیشترین نیاز به آن وجود دارد ویران گردد.یکی از روش های کاهش عمق آبشستگی نصب صفحاتی به نام طوق است. در این تحقیق سعی بر آن شده ست تا اثر پارامتر زبری طوق بر آبشستگی تکیه گاه های پل مورد بررسی قرار گیرد بدین گونه که، از دو نوع طوق زبر و صاف، با ضخامت ناچیز، جهت کاهش عمق آبشستگی در اطراف پایه پل استفاده شد. طوق های بکار رفته در آزمایش ها، در ارتفاعات گوناگون نسبت به سطح بستر نصب شدند. عملکرد طوق ها در طرف تکیه گاه پل با حالت پایه بدون طوق مقایسه گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که طوق زبر در کاهش میزان آبشستگی در برخی از ترازهای قرار گیری عملکرد بهتری داشت.

آبشستگی،طوق زبر،طوق صاف، تکیه گاه پل ،لایه های مرزی