خصوصیسازی در نظام بانکداری کشور، چالشها و راهکارها

اقتصاد مبتنی بر بازار بدون یک بازار مالی کارآمد نمیتواند عملکرد مناسبی داشته باشد. تاریخ و تحولات اقتصادی کشورها نشان داده که پیشرفتهای صنعتی کشورهایی مانند انگلستان، ایالات متحده آمریکا و آلمان به توسعه مالی آنها مربوط بوده، بنابراین خصوصیسازی بازار مالی که از قدمهای اول توسعه است باید مورد توجه کشورهای در حال توسعه قرار گیرد. در کشور ما نیز با توجه به رویکرد اقتصادی جدیددولت، باید خصوصیسازی بازار مالی مورد توجه ویژه قرار گیرد. کشورهای در حال توسعه اغلب دارای بخشهای بانکی متمرکز با سطوح بالای مالکیت دولتی هستند. به غیر از کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی، کشورهای کمی وجود دارند که بانکهای دولتی آنها کمتر از یک چهارم داراییهای بخش بانکداری را در اختیار داشته باشند. شواهد تجربی به وضوح نشان میدهند که کارآمدی بانکهای دولتی بسیار کمتر از بانکهای بزرگ خصوصی است و تسلط دولت بر بانک هتمنجر به پیامدهای منفی بر کشورهایی میشود که دارای بزرگترین بانکهای دولتی هستند. از سوی دیگر این شواهد حاکی از آن است که خصوصیسازی به تنهایی قادر به متحول ساختن کارآیی بانکها نیست؛ به ویژه در مواردی که این بانکها به طور جزئی خصوصی میشوند. به- طور کلی، خصوصیسازی عملکرد بانکها را بهبود میبخشیده و باعث بهبود در سیاستهای قیمت گذاری پول میگردد، اما این بهبود بسیار کمتر از صنایع دیگر است. یکی از نتایج شایع و فزاینده خصوصیسازی بانکها مالکیت گسترده خارجی در بسیاری از کشورهاست. نتیجه ایکه بنابر شواهد از نظر اقتصادی مثبت اما از نظر سیاسی مشکلساز است. این مقاله به بررسی شواهد و مدارک تجربی در مورد چگونگی خصوصیسازی بانکها، چالش های پیش رو و ارائه راهکارهای موجود در کشور میپردازد و مشخص میکند که چرا دولتها، تصمیم به خصوصیسازی بانکهای دولتی خود میگیرند. همچنین سعی شده است، ضمن تشریح اصول و اهداف اساسی برای موفقیت در فرآیند خصوصیسازی بانکها، عوامل و معیارهایی که اصلاح و یا کنترل )مدیریت( آنها شرایط پیادهسازی موفقیتآمیز این فرآیند را در سیستم بانکی فراهم میآورد، تشریح شود.

Keywords:

خصوصیسازی , بانکهای خصوصی , بازارهای مالی , مالکیت دولتی , بانکهای دولتی