الهام عرب پور - کارشناسی ارشد علوم اجتماعی دانشگاه تهران

خدمت سربازی به عنوان یک تجربه منفک از نوع زندگی جمعی، نسبت به دیگر گروه های جمعی برای جوانان ایرانی مطرح است. جوانان سرمایه‎های اجتماعی هر کشور محسوب می شوند که در تعیین خط مشی آینده نقش مهمی ایفا می کنند. نقش جوانان در فرایند سربازی در شکل‎گیری انسجام اجتماعی و هویت بخشی ملی نقشی انکارناپذیر است. در کشور ایران که درصد بالایی از جمعیت آن را جوانان به خود اختصاص می دهند، این سرمایه از ارزش و اعتبار بیشتری در تصمیم گیری ها برخوردار است. فضای مبتنی بر انسجام اجتماعی و هویت ملی از حیث روانی ـ فکری بستر لازم برای پیشرفت های اقتصادی و سیاسی را فراهم می آورد و از سوی دیگر این دو عامل نقشی اساسی و مهم در تأمین امنیت داخلی ایفا می‎کنند. خدمت سربازی به‎عنوان یک هنجار برآمده از جامعه ایرانی، بخش گسترده‎ای از جامعه را تحت تأثیر قرار می دهد که این نیروی گسترده، تأثیر بی بدیلی در شکل‎گیری و تقویت انسجام اجتماعی و هویت ملی می گذارد. این مقاله نقش خدمت سربازی را در شکل‎گیری و تقویت انسجام اجتماعی و هویت ملی بررسی کرده است و درصدد است تا با نوعی نگرش تحلیلی ـ توصیفی و بهره گیری از ادبیات نظری با نگاهی جامعه‎شناسانه به آن بپردازد. روش تحقیق روش اسنادی است و به همین منظور از منابع موجود از جمله کتاب ها، مقالات، نشریات و پژوهش های صورت گرفته در این حوزه استفاده شده است. در نهایت این‎که خدمت سربازی به‎عنوان عنصری اساسی و مهم در پیوند میان انسجام اجتماعی و هویت ملی، در تأمین امنیت داخلی و بسترسازی در جهت پیشرفت‎های اقتصادی و سیاسی کشور نقش گسترده ای دارد.

خدمت سربازی، انسجام اجتماعی، هویت ملی