اشرف ملکیان - مربی گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور تهران ایران

کانی شناسی به عنوان یکی از مهمترین ویژگی های خاک بسته به توپوگرافی تغییر می کند. هرکانی رسی دارای خصوصیات منحصر به فردی است و برحسب اینکه هرکدان چقدر در خاک وجود داشته باشد خصوصیات آن خاک تحت تاثیر کانی با کانی های رسی غالب قرار می گیرد. تحقیق حاضر به منظور مطالعه کانی شناسی رسی خاکهای منطقه خواجه اطراف تبریز در سطوح مختلف ژئومرفیک انجام گرفت هدف از این تحقیق بررسی خصوصیات فیزیکی؛ شیمیایی؛ مورفولژیکی و مینرالوژیکی خاکهای منطقه می باشد براساس مطالعات اولیه زمین شاسی نقشه های توژوگرافی و مینرالوژیکی خاکهای منطقه می باشد براساس مطالعات اولیه زمین شناسی؛ نقشه های توژگرافی و اطلاعات دیگر تیپهای مختلفی اراضی تفکیکی و محل خاکرخها ۸ خاکرخ انتخاب گردد. تهیه نمونه های دست خورده و دست نخورده و تجزیه آنها طبق استاندراد U.S.D.A انجام گرفت. به طور کلی خاکرخهای مورد مطالعه با شرایط توپوگرافی مختلف از نظر کیفی دارای متیرالوژی مشابهی بوده ولی ازنظر فراوانی نسبی تا حدودی با هم متفاوتند اما در افقهای مختلف یک خاکر از نظر کیفی نیز تغییراتی به چشم می خورد ازجملهاینکه در افقهای سطحی کائولینیت به ندرت دیده می شود یااصلا دیده نمی شود ولی در اعماق خاکرخ کائولینیت حضور می یابد همچنین مطالعه دیفراکتوگرامهای حاصل از پراش پرتوایکس نشان یم دهد پیکهای ظاهر شده از تمامی نمونه های رس در موقعیت های مختلف فیزیوگرافی تقریبا یکسان بوده واین خود بیانگر مشابهت نوع سنگ مادر در تمامی اراضی مورد مطالعه ونیز محدود بودن شدت هوادیدگی و تغییر و تحول کانیها در خاکهای منطقه می باشد. و که ایلیت از اصلیترین اجزاء تشکیل دهنده رسها در این منطقه بوده و همچنین مطالعات انجام یافته ناشن می دهد که این کانی دستخو ش تغییرات زیادی قرار نگرفته و منشا آن ها اغلب موروثی است.