بهروز امرایی - دانشجوی دکترای تخصصی زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج البرز، ایران
اردشیر بیرانوند - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد لرستان ایران
یاسر مرادی - دانش آموخته کارشناسی ارشد منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس
هوشنگ پارسا - دانش آموخته کارشناسی ارشد منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس

به مظور بررسی اثر کودهای زیستی میکوریزا Glomus intradices و ازتوباکتر Azotobacter chroococcum بر عملکرد دانه و برخی صفات زراعی دو رقم گندم دیم، آزمایشی مزرعه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در منطقه بیرانشهر لرستان در پاییز سال زراعی 94-93 به اجرا درآمد تیمارهای شامل تلقیح و عدم تلقیح با قارچ میکوریزا تلقیح و عدم تلقیح با باکتری ازتو باکتر و ارقام سرداری و آذر 2 بود نتایج نشان داد که اثر ساده رقم بر روی همه صفات زراعی معنی دار داشت اثر ساده ازتوباکتر و میکرویزا بر روی همه صفات مورد ارزیابی به جز ارتفاع بوته معنی دار داشت اثر متقابل ازتوباکتر در رقم بر روی تعداد دانه در سنبله تعداد سنبله در متر مربع و عملکرد بیولوژیک معنی دار شد اثر متقابل میکوریزا در رقم و ازتوباکتر در میکوریزا نیز بر روی صفت عملکرد دانه معنی دار شد همچنین اثر متقابل ازتوباکتر در مکیوریاز در رقم ر روی صفات ارتفاع بوته و تعداد سنبله در متر مربع معنی دار گردید. بالاترین درصد وابستگی و پاسخ رشد میکوریزایی در تیمار تلفیح ازتوباکتر در رقم آذر 2 بدست آمد در نهایت مشخص شد که تلقیح رقم آذر 2 با میکرویزا حداکثر توان تولید تحت شرایط دیم منطقه را دار می باشد.

گندم دیم، همزیستی میکرویزایی، کاربرد ازتوباکتر، صفات زراعی، عملکرد دانه