مریم غروی خوانساری - استادیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

شاید هیچ عنصری از عناصر فرهنگ ایران زمین نتواند به اندازه خانه ایرانی معرف فرهنگ، روش زندگی و اعتقادات مردم این مرز و بومباشد. آنچه این مقاله در پی تحلیل آن است، ویژگی ها و ارزش های شکل دهنده به این کالبد سنتی ایرانی است. در این راستا این مقاله درسه بخش ارائه می گردد. بخش اول با موضوعیت مسائل کارکردی اجرایی، به معرفی الگوی کلی کالبد خاننه ایرانی و اجناس آن پرداخته -می شود. سپس ساختار و شیوه برپایی آنرا مورد کنکاش قرار می دهد. در بخش دوم، با موضوعیت مسائل محیطی، جایگاه آب در این کالبدبعنوان عنصر حیات بخش بخصوص در سرزمین خشک ایران مورد توجه قرار می گیرد. هم چنین ضمن بررسی شیوه تطابق این کالبد بااقلیم سرسخت محیط آن، چگونگی استفاده از از عناصر محیطی بیان می شود. بخش سوم با موضوعات مسائل فرهنگی اجتماعی، به تاثایر -و تحلیل عمومی مسائل اجتماعی و فرهنگی نظیر همبستگی های مدنی، ساختار قومی مذهبی و محرمیت در تحقن ویژگی هایی نظیر -درونگرایی و محرمیت در خانه ایرانی اشاره خواهد شد. بر اساس یافته های این مقاله می توان گفت که دستیابی به چنین ارزشناایی ریشنهدر کاربرد هوشمندانه اصول بنیادینی نظیر درونگرایی، سلسله مراتب فضایی و تنوع مکانی دارد که توانسته است به مسائل اساسی چونمقیاس انسانی، شرایط محیطی، نور، منظر، ارتباطات فامیلی، سبک زندگی در آن واحد و از طری راه حل های مشترک، پاسخگو باشد.

مسکن، مسکن سنتی ایرانی، معماری ایران، معماری و اقلیم