سیروس حسن نژاد - استادیار علومعلفهایهرز، گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، دانشگاه تبریز، ایران

به منظور مطالعه روابط بین پراکنش علفهایهرز با برخی عوامل فیزیوگرافی و خاکی، نمونه برداریهایی از علفهایهرز مزارع گندم زمستانه مناطق مختلف شهرستان تبریز در سال 1393 به عمل آمد. نمونه برداری از علفهایهرز به صورت سیستمیکW وبا استفاده از کوادراتهای0/25 مترمربعی انجام شد. در هر کوادرات نمونه برداری، نوع گونه علفهرز یادداشت برداری و برای مطالعه اثرات خاک روی گونههای مشاهده شده، از هر کوادرات نمونه خاکی از از عمق صفر تا 20 سانتی متری تهیه شد. خاک هر مزرعه از نظر درصد ماده آلی، بافت خاک (شن، رس و سیلت)، اسیدیته و برخی عناصر غذایی مهم K و P ،N) مورد تجزیه قرار گرفت. برای تعیین ارتفاع هر مزرعه و مطالعه اثر ارتفاع روی جمعیت علفهرز، موقعیت جغرافیایی مزرعه از نظر طول و عرض جعرافیایی و ارتفاع با دستگاه GPS ثبت شد. برای مطالعه پراکنش گونههای مختلف علفهرز از روشهای رج بندی همچون تجزیه به مؤلفههای اصلی PCA و تجزیه تطابقی متعارفی CCA استفاده شد. نتایج CCA نشان داد که عامل کربنات کلسیم خاک مهمترین عامل مؤثر بر پراکنش گونه های علف هرزی میباشد. پس از آن، مقدار پتاسیم و درصد شن خاک مهم ترین عوامل . خاکی تاثیرگذار در پراکنش علفهایهرز مزارع گندم شهرستان تبریز بودن Agropyrum intermedium (Host.) P. Beauv Verbascum Thapsus L. و Rumex crispus L. ،Plantago atrata Hoppe بیشترین همبستگی را با میزان کربنات کلسیم موجود در خاک نشان دادند

تجزیه به مؤلفه های اصلی، تجزیه تطابقی متعارف، علفهایهرز، مزارع گندم تبریز