سلمان خواست خدایی - بخش علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
محمدکاظم کاوه پیشقدم - بخش علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

عملیات بیتالمقدس که منجر به آزادسازی خرمشهر گردید، یکی از مهمترین و بزرگترین عملیاتهای نیروهای مسلح ایران درجنگ ایران و عراق محسوب میشود. این عملیات از حیث نوع برنامهریزی برای تهاجم، مدیریت نیروی انسانی و برنامهریزیبینسازمانی نیروهای عملکننده از ویژگیهای کمنظیری برخوردار است. این عملیات با مشارکت هفتادهزار رزمنده در دهماردیبهشت 1361 در محور اهواز- خرمشهر- دشت آزادگان به فرماندهی مشترک سپاه و ارتش و به قصد آزادسازی خرمشهرآغاز گردید. در برابر این عملیات پیچیده نظامی که سه هفته به طول انجامید، نیروهای عراقی منطقه، ابتدا با هدف آغازعملیات دفاعی از خرمشهر عقبنشینی و سپس در یکم خرداد 1361 پاتک بزرگی را برای پس زدن نیروهای ایرانی کلید زد. با وجود گستردگی این پاتک، نیروهای ایرانی با انعطاف در برنامهریزی و مدیریت عملیات و نیروی انسانی، سرانجام در سومخرداد 1361 خرمشهر را که در روزهای ابتدای جنگ به اشغال ارتش عراق در آمده بود، آزاد کردند. انجام عملیات بیتالمقدسدر چهار مرحله برنامهریزی شده بود که هر مرحله خود یک عملیات بزرگ به حساب می آید. نظر به اهمیت استراتژیک اینعملیاتها که منجر به آزادسازی خرمشهر گردید، در این نوشتار به بررسی اجمالی و تحلیل این عملیات سرنوشتساز از دیدگاه مدیریتی می پردازیم.

عملیات بیت المقدس، آزادسازی خرمشهر، هماهنگی بینسازمانی، مدیریت نیروی انسانی