الناز رهبری - کارشناس ارشد اقتصاد –دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، ایران.
مریم شریف نژاد - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک،دانشکده مدیریت،گروه اقتصاد، ایران.

اصلیترین و حیاتیترین دارایی هر سازمان، نیروی انسانی بوده و کیفیت و توانمندی نیروی انسانی،مهمترین عامل بقاء و حیات سازمان است. نیروی انسانی توانمند، سازمان توانمند را به وجود میآورد. دراین مقاله به بررسی میزان اثرپذیری رشد اقتصادی ایران از فاکتورهای مختلف با تاکید بر شاخصههای جمعیتی نیروی انسانی )شامل سن و سطح آموزش( و سرمایه فیزیکی طی سالهای 8531 تا 8531 با استفاده از تکنیک خودبازگشت با وقفه های توزیعیARDL پرداخته شد. نتایج الگوی پویای کوتاه مدت و بلند مدت حاکی از این است که شاخصهای جمعیتی نیروی انسانی )سن و سطح سواد( به ترتیب به میزان0/68و0/21 بر رشد اقتصادی تاثیر مثبت دارا میباشد. صادرات نفت و به عبارتی درآمدهای حاصل از نفت با ضریب0/10 تاثیر مثبت بر رشد اقتصادی دارد. شاخص قیمت مصرف کننده )تورم( تاثیر منفی بر رشد اقتصادی دارد. ضریب برآورد شده خطای تعادلی، سرعت نیل به تعادل بلند مدت را با استفاده از ابزارهای سیاسی موجود در کشور نشان میدهد که در هر دوره 1.08 از اختلافمیان متغیرهای توضیحی و متغیر وابسته حذف میشود یا عدم تعادل متغیر هدف تعدیل میشود . با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد میشود برای دستیابی به رشد اقتصادی بیشتر، افزون بر سرمایهگذاریدر سرمایه مادی، سرمایهگذاری در سرمایه انسانی نیز مورد نیاز است، میتوان گفت که سیاستگذاران بهمنظور دستیابی به رشد اقتصادی بالاتر، نباید فقط به منابع متداول رشد ازجمله نیروی کار و موجودی سرمایه فیزیکی اکتفا کنند، بلکه لازم است نهاده مهم سرمایه انسانی را نیز موردتوجه قرار دهند و در جهت بهبود آن تلاش کنند.

نیروی انسانی، رشد اقتصادی، سرمایه فیزیکی، صادرات نفتی و غیر نفتی