محمد طاهر یعقوبی - استادیار دانشگاه پیام نور
ساره جعفر برواتی - دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ تشیع

از ویژگیهای عصر قاجار ظهور فرقه هایی از پیکره ی مذهب تشیع است. شیخیخه یکی از این فرقه هاست. نام آن برگرفته از موسس این فرقه است. این مسلک توسط شیخ احمد احسایی در قرن سیزدهم به وجود آمد. بعد از وفات دومین رهبر شیخیه، سید کاظم رشتی، شیخیه دچار بحران حاشیه نشینی شد و بین شاگردانش اختلاف افتاد و دچار انشعاباتی در درون خود شد. یکی از شاگردان سید کاظم رشتی، حاج محمدکریم خان کرمان فرزند ابراهیم خان ظهرالدوله بود. پدرش شاهزاده قجری و حاکم کرمان بود. او با توجه به شرح یکی از اصول اعتقادی شیخیه رکن رابع و از آنجا که وابسته به خاندان حکومتی بود، شیخیه کرمان را به وجود آورد. عواملی چند در شکل گیری شیخیه در کرمان تاثیرگذار بود از جمله جمع شدن قدرت مادی و معنوی در پایه گذار آن و نبود حوزه علمیه و فقاهتی که باعث ضعف عقیدتی مردم آن دیار شده بود. بعد از حاج محمدکریم خان رهبری شیخیه کرمان به فرزندانش منتقل شد. آنها نیز به تدریس و بسط اصول و عقاید شیخیه پرداختند و کتاب ها و رساله های متعددی در این زمینه تالیف کردند. اما با گذر زمان و بالا رفن سطح آگاهی مردم و با توجه به برخی از عقاید شیخیه که خلاف تشیع بود، رفته رفته طرفداران این فرقه کم شدند و محبویت خود را از دست دادند تا جایی که امروزه فاقد قدرت و نفوذ دینی هستند.

شیخیه کرمان، حاج محمد کریم خان کرمانی، ابراهیم خان ظهیرالدوله، تشییع قاجار