ندا میرزایی - کارشناس ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاه

مقدمه: امروزه حضور زنان در بازار کار و مشارکت زنان در فعالیت های اقتصادی و اجتماعی، به یکی از شاخص های مهم توسعه اقتصادی مبدل شده است. زیرا فعالیت های اقتصادی زنان رابطه مستقیمی با فقر و رفاه اجتماعی دارد. موفقیت زنان کارآفرین در جوامع نه تنها سبب ایجاد سود اقتصادی می شود بلکه منافع اجتماعی فرهنگی ایجاد می کند. به همین جهت در برنامه های توسعه تلاش می شود تا علاوه براینکه مشارکت زنان در بازار کار افزایش یابد، شرایط لازم برای توسعه و کارآفرینی زنان نیز فراهم گردد تا زنان با ایجاد کسب و کار و فرصت شغلی برای خود و دیگران بتوانند معضل کنونی جامعه را پایان بخشند. روش: برای نگارش این مقاله مروری از پایگاه های اطلاعاتی Eric و Medline برای مقالات انگلیسی و از پایگاه های Magiran، Medlib و Sid برای مقالات فارسی استفاده شد. بازه زمانی جستجو بین سال های 1990 تا 2015 در نظر گرفته شد. نتایج: مهمترین موانع کارآفرینی زنان دانشگاهی عبارتند از: الف) موانع خانوادگی: کمبود حمایت معنوی و مادی از طرف خانواده، مخالفت والدین با فعالیت های کارآفرینی دخترانشان، وجود مسؤولیت خانه داری و مراقبت از فرزندان. ب) موانع علمی- تحصیلی: کمبود مهارت حرفه ای، سطح تحصیلات پایین در زنان، عدم درک و آگاهی زنان از محیط کسب و کار و عوامل محیطی حاکم بر آن و... ج) موانع شخصیتی: عدم خو د باوری و اعتماد به نفس در زنان، فقدان انگیزه کافی (به علت نان آور بودن مرد در خانواده(، تحریک پذیری بیشتر زنان در هنگام مواجهه با شکست در مسائل کارآفرینی. د) موانع مالی: دشواری کسب سرمایه اولیه و تأمین نقدینگی، محدودیت در دسترسی به اعتبارات و خدمات حمایتی به علت عدم اعتماد موسسات مالی، عدم اعتماد سرمایه گزاران به توانایی های زنان، عدم توانایی زنان در فراهم نمودن وثیقه تضمینی جهت راه اندازی یک فعالیت کارآفرینی، کمبود یا نبود مکان مناسب کسب وکار و امکانات سخت افزاری و نرم افزاری، دشواری تأمین مواد اولیه، عدم شناخت کافی چگونگی ورود به بازار و توسعه حضور در بازار و... و) موانع قانونی: سختی پذیرش و اقامت یک زن تنها در هتل، قوانین ناظر برخانواده از جمله قانون منع کار زن درصورت عدم رضایت شوهر، منوط بودن خروج از کشور به اجازه کتبی شوهر. بحث و نتیجه گیری: ترغیب و اشاعه فرهنگ کارآفرینی سازوکاری است که می تواند فرصت های جدیدی را پیش روی زنان تحصیل کرده دانشگاهی قرار دهد، در این رابطه الگوهای موفق کارآفرینی می توانند ضمن انتقال تجارب فعالیت های کارآفرینانه خود، نقش مؤثری در ترویج و توسعه کارآفرینی زنان و ترغیب دختران جوان برای ورود به عرصه کارآفرینی ایفا نمایند.

زنان، کارآفرینی، اشتغال، توسعه