سیده مریم عنایی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات بوشهر .گروه مهندسی کامپیوتر . بوشهر . ایران
محسن مرادی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزآباد .واحد قیرو کارزین .گروه مهندسی کامپیوتر. فیروزآباد .ایران

در سالهای اخیر، نهان نگاری تصویر، توجه زیادی به عنوان یک روش موثر بررا ی حفاظت از کپی برایر تصاو یر دیجیتالی را به خود جلب کرده اس . با پنهان کردن اطلاعات مربوط به نهاننگاری در تصاویر دیجیتالی، تصاویر نهان نگاری شده، می توانند حفاظ از کپیرای را ارائه دهند. معمولا، نهاننگاری دیجیتالی، دارای دو مقیاس عملکرد می-باشد: غیرقابل مشاهده بودن و نیرومندی. با این حال، با جاسازی نهاننگرار ی به تصاویر دیجیتالی کیفی بصری تصاویر کاهش مییابدو مطلوب اس که کاهش کیفی به راحتی تشخیص داده نشود . بنابرا ین، ویژگی غیر قابل مشاهده بودن، بیانگر این موضوع است که نهان نگرار ی جاساز ی شده در تصویر باید در سیستم بینایی انسان HVS غیر قابل مشاهده باشد. در طول استفاده و توزیع، تصاویر نهاننگاری شده ممکن است از تخریب ناشی از عملیات رایج پردازش سیگنال، فشرده سازی تصویر با اتلاف، و حملات دیگر زیان ببینند. بنابراین، نهاننگاری باید در برابر تحریف تصویر قوی و مقاوم باشد. در این صورت ، نیرومندی بدان معنی است که نهاننگاری باید به طور موثر پس از اعمال عملیات رایج پردازش سیگنال و یا حملات دیگر تشخ یص داده شرود . در ده سال گذشته، بسیاری از روشهای نهاننگاری تصویر پیشنهاد شدهاند. این روشها یا در حوزه فضایی تصویر و یا در برخی از حوز ههای تبد یل تصویر مانند تبدیل کسینوسی گسسته DCT تبدیل فوریه گسسته DFT و تبدیل موج گسسته DWT به کار برده شده اند. د ر این مقاله ابتدا روشهای پیشین بررسی می شود .سپس آنها را طبقه بندی کرده و ویژگیها و کاربردهای آنها، محدودی ها و عملکرد هر یک بیان می کنیم . و سپس، روشی ارائه میدهیم که به طور قابل توجهی باعث کاهش هزینه در تعبیه نهاننگاری میشود. در این روش ابتدا از تبدیل گسسته کسینوسی استفاده میشود و سپس با استفاده از الگوریتم تکاملی کلونی زنبور مکان مناسب برای تعبیه نهاننگاری پیدا میشود.

تکنیکهای نهاننگاری، غیر قابل مشاهده بودن ، حملات ،الگوریت تکاملی کلونی زنبور