علی جلودارناصری - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی مکانیک، دانشگاه شهید چمران اهواز
مرتضی بهبهانی نژاد - استاد، گروه مهندسی مکانیک، دانشگاه شهید چمران اهواز
محمدرضا صفاریان - استادیار، گروه مهندسی مکانیک، دانشگاه شهید چمران اهواز
احسان طاهری - مشاور صنعتی، شرکت گاز استان خوزستان

یکی از چالشهایی که همواره صنعت گاز در خطوط انتقال گاز طبیعی با آن مواجه است، پدیده تشکیل شبنم و فاز مایع در این خطوط است. تغییرات فشار و دمای جریان گاز در طول خطوط لوله ممکن است منجر به تشکیل شبنم گردد. حضور فاز مایع میتواند باعث بروز عوامل نامطلوبی همچون تشکیل هیدرات، خوردگی سطوح فلزی و کاهش ظرفیت خط در خطوط لوله و تأسیسات شبکه گازرسانی گردد. لذا مطالعه و شناخت عوامل تأثیرگذار بر منحنی نقطه شبنم گاز طبیعی جهت جلوگیری از این مشکلات حائز اهمیت است. تنها عامل موثر بر منحنی نقطه شبنم یک ترکیب گاز طبیعی خاص، تغییر ترکیب آن است. هدف این مقاله، بررسی و تحلیل میزان تأثیر اجزای مختلف گاز طبیعی بر منحنی نقطه شبنم است. در این مطالعه، ضمن تشریح تأثیر سوء تشکیل شبنم در خطوط انتقال گاز، به تعریف دقیق نقطه شبنم آب و هیدروکربنی و تفاوت این دو در گاز طبیعی پرداخته شده است. سپس، تأثیر اجزای هیدروکربنی و غیرهیدروکربنی گاز طبیعی بر منحنی نقطه شبنم، در محدوده مجاز تعیین شده بررسی شده است. برای استخراج منحنی نقطه شبنم ترکیبات مختلف از نرمافزار پایپسیم استفاده شده و همچنین دقت معادله ،IGS توسط استانداردنسبت به معادلات حالت دیگر به اثبات رسیده است. در بررسیهای انجام شده میتوان به نقش کلیدی آب همراه گاز در وقوع پدیده SRK حالت شبنم پی برد. همانطور که از نتایج قابل برداشت است، با سنگینتر شدن اجزای هیدروکربنی، خصوصا از جزء پروپان به بعد، شدیدا دمای نقطه شبنم افزایش یافته و پوشفازی منحنی نقطه شبنم مساحت بیشتری را در بر خواهد گرفت.

نقطه شببنم گاز طبیعی، خطوط انتقال گاز، منحنی شببنم آب، منحنی شببنم هیدروکربنی، استانداردIGS معادله حالت SRK نرمافزار پایپسیم