فاطمه عزیز زاده کرکرق
حجت الله جوانی

مروری بر تاریخ بیانگر نقش آفرینی زنان در عرصه های مختلف زندگی بوده است،زنان ضمن اینکه به امور منزل رسیدگی می کردند بلکه به تعبیر ویل دورانت هزاران هنر خانگی ایجاد نمودند که هر یک روزی پایه صنایع مهمی شدند. حضور زنان هر چند از قرن نوزدهم در بازار کار شکل فزاینده ای یافت اما در مقایسه با مردان نه تنها دستمزد کمتری می گرفتند بلکه نسبت حضور آنها در مشاغل بالا و حتی متوسط مدیریتی بسیار کمتر از نسبت مردان در کل بازار کار بود. در سال 1956 از میان 250/000 مدیر اجرایی تنها 2 درصد یعنی پنج هزار نفر زن بودند که این هم در رده های بالای مدیریتی بود و هم درسطوح میانی. در پایان دهه 1960در 95 درصد از شرکت ها ، کمتر از10 درصد از زنان مشاغل مدیریتی را داشتند( مشیرزاده 198:1390) هر چند در سالهای اخیر در برخی از کشورها زنان توانسته اند به پست های کلان مدیریتی دست یابند اما بااین وجود آمارهای سازمان جهانی کار نشان می دهد که دستیابی زنان به کسب و کار و پست ها ی مدیریتی در همه کشورها یکسان نیست برای نمونه نیوزلند ، فیلیپین و مغولستان جزو کشورهایی هستند که بیش از 40 درصد از قانونگذاران، مقامات ارشد و مدیران آنها زن هستند. در ایران نیز علیرغم سطح بالای زنان تحصیل کرده در نیروی کار ، زنان کمتر از مردان در جذب شغل های مدیریتی موفق بوده اند . در حالی که سهم زنان دارای تحصیلات بالا در کل زنان شاغل 20برابر شده است پست های مدیریتی همچنان در انحصار مردان است(شادی طلب 1381) در سال1375 از مجموع مدیران شاغل دردستگاههاى دولتى3/14درصد زن و 96/86 درصد مرد بوده اند. در سال 1380 این نسبت به رقم2/98 درصد براى زنان و 97/02 درصد براى مردان تغییر یافته است(ببران 1386)با توجه به گزارش سازمان ملل در سال1996 ایران با شاخص 0/26 و نسبت 3/5 درصد مدیران زن به کل مدیران جایگاه هشتاد و هفتم را در کل کشورهای جهان کسب کرده است ( بابایی زکلیلی 1384)همچنین طبق گزارش سازمان جهانی کار در سال2005 سهم زنان از مدیریت در ایران16،2 درصد و سال 2010،14،6 درصد بوده است(سازمان جهانی کار 2010)بدیهی است یکی از نشانه های توسعه یافتگی کشورها عدم تبعیض های جنسیتی و استفاده بهینه از همه نیروهای انسانی جامعه می باشد ، در حال حاضر هر چند به لحاظ قانونی در بسیاری از پست ها هیچ منعی برای تصدی زنان وجود ندارد، اما طبعا این سوال ایجاد خواهد شد چه عواملی باعث شده است تا زنان در رسیدن به پست های مدیریتی با چالش هایی مواجه شوند؟ این پژوهش سعی دارد موانع دستیابی زنان به پست های مدیریتی را از دیدگاه زنان مدیر در شهر تهران با استفاده از رویکرد پژوهش کیفی مورد بررسی قرار دهد

موانع مدیریتی، زنان، پدیدارشناسی