محمد خلیلی - دانشجوی کارشناسی مهندسی صنایع دانشگاه صنعتی ارومیه
رحیم دباغ - عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی ارومیه
سونا هاشم پور - دانشجوی کارشناسی مهندسی صنایع دانشگاه صنعتی ارومیه
محمد خلیلی - دانشجوی کارشناسی مهندسی صنایع دانشگاه صنعتی ارومیه

امروزه پرورش زنبور عسل و مصرف عسل به دلیل فواید فراوان آن در ایران و سایر کشورهای جهان، بصورت تصاعدی درحال افزایش و گسترش می باشد. لذا توجه به این مهم به جهت رفع عوامل مخل و سوء مدیریت در مزارع کشور نیازمند بررسی است. استان آذربایجان غربی بعنوان نمونه و الگو در این مطالعه انتخاب شده است. در این مقاله از مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده، که یک راهکار تحلیلی است که ما را قادر می سازد تا ویزگی های ملموس و ناملموس رااندازه گیری نموده و تصمیم گیری بر اساس شاخص های متنوع امکان پذیر گردد. فرایند تحلیل سلسله مراتبی روشی است متکی بر دانش ریاضی که همه جوانب مربوط به یک مسئله را دربر می گیرد. در این روش بعد از تعریف عوامل مهم و ضروری، سعی می گردد که مابین معیارهای مختلف و مؤثر بر اهداف یک توازن منطقی برقرار گردد و با مقایسات زوجیف تأثیر آنها بر یکدیگر قبل از تصمیم نهایی به دست آید. ابتدا براسا سوالاتی که از خبرگان مربوطه شامل کارشناسان و مزرعه داران استان بعمل آمد، عوامل کلی و جزئی مؤثر بر مدیریت و عوامل فنی و مهندسی و عوامل اقتصادی پرورش زنبور عسل مشخص گردید، سپس اولیت بندی این عوامل به صورت کلی و جزئی، با روش تجزیه وتحلیل سلسله مراتبی انجام پذیرفت. اولویت بندی عوامل مؤثر در این مطالعه بدین معناست که برای عملیاتی که انجام آنها موجب حصول نتایج اقتصادی بهتر می شود، تقدم و تأخر بدست آید. آنچه در این مسئله اهمیت دارد، رسیدن به نتیجه مطلوب است که از طریق استفاده از دانش مدیریت پرورش زنبور عسل، به عنوان پایه و اساس تولید، قابل دستیابی است. با انجام این مطالعه مشخص گردید که عوامل مدیریتی با ضریب 43% از مهمترین عوامل تحقق کارایی و عامل مؤثر بر مدیریت تولید عسل نسبت به سایر عوامل فنی و مهندسی و عوامل اقتصادی می باشد.

زنبور عسل، مدیریت مزرعه زنبور عسل، عوامل تولید، بازاریابی تولیدات