افسانه فرپور - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
علی شهیدی - دانشیارگروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند

کمبود آب خصوصاً در بخش کشاورزی، کشاورزان را به سمت استفاده از آبهای نامتعارف )آبهای شور و پسابها(سوق میدهد. یکی از منابع تولید پساب در خراسانجنوبی، پساب تصفیهخانه آب شرب شهر بیرجند میباشد. در این کارتحقیقاتی، کیفیت پسااب تصفیه خانه آب شرب شهر بیرجند جهت استفاده در کشاورزی، بر اساس رهنمود آیرس و وستکات مورد بررسی قرار گرفت و پتانسایل اثرا نامبلوب آن بر خاک و گیاه و آبخوان ارزیابی شد و همچنین میزانغلظت نیترات در آبخوان دشت بیرجند در سال 1131 نشان داده شده است. پارامترهای هدایت الکتریکی، pH ، غلظت یونهای سدیم،، کلسیم،، منیزیم،، کلراید، نیتروژن نیتراتی، و دو فلز سنگین )آهن و کروم مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به نتایج بهدست آمده کاربرد پساب تصفیهخانه آب شرب از نظر غلظت نیترا ، سدی،، کلراید و هدایت الکتریکی وTDS با محدودیت شدید مواجه هستند. این در حالی است که آب زیرزمینی دشت بیرجند در نواحی شرایط دارای مقدار نیترات بیشتر ازحدمجاز برای شرب تا غلظت mg/l 47 ( میباشد و همچنین وجود مقادیر یون سدیم، و کلراید سبب افزایش شوری خاک و کاهش عملکرد گیاهان تحت آبیاری می شود. مقادیر فلزات سنگین محدودیتی را برای استفاده از این پسااب در کشااورزی نشان نداد. به طور کلی نتایج د لالت بر آن دارد که استفاده از پساب در کشاورزی بایستی بر اسان رعایت برنامهریزیهای دقیق پایش و مدیریتی انجام پذیرد

پساب، آبیاری، کیفیت آب، تصفیه خانه آب شرب، آیرن و وستکات