محسن احدیت - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس.
همایون فرهادیان - استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
شهلا چوبچیان - استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

یکی از مؤثرترین اجزاء در فرآیند تولید کالاها، به ویژه محصولات کشاورزی آب میباشد؛ کمبود منابع آب به طورفزایندهای در بسیاری از مناطق وجود داشته و در ارتباط با اثرات تنوع آب و هوا و رشد جمعیت ارتباط تنگاتنگی دارد.آب مجازی یک اندازه گیری از کل آب مورد استفاده در تولید کالا است. بنا به تعریف تونی آلن 1 آب مجازی، آبی است که یک کالا و یک فرآورده کشاورزی طی فرآیند تولید مصرف میکند تا به مرحله تکامل برسد و مقدار آن برابر جمع کل آب مصرفی مختلف زنجره تولید آز آغاز تا پایان محصولات زراعی یا صنعتی میباشد. آب آبی شامل آب های سطحی و آبزیرزمینی موجود در منطقه و آب سبز شامل رطوبت خاک میباشد که قابل استفاده مستقیم براس انسان و جانوران نمیباشد، براساس این طبقه بندی، آب های مجازی نیز میتوانند در کنار آب های آبی ، سبز و خاکستری ، جزو منابعموجود در منطقه باشند، پس منابع آب موجود در هر منطقه را میتوان به چهار دسته تقسیم کرد آب آبی، آب سبز، آب مجازی آب، خاکستری، آب خاکستری: آبهای غیر قابل مصرفی هستند مانند پساب، آبهای شور، آبهای آلوده. مصرف آب آبی در زمین های کشاورزی ناشی از آبیاری تعریف میکنیم و آب سبز نیز که توسط باران در خاک نفوذ میکند و توسط تبخیر و تعرق از گیاه خارج میشود، تولید محصول در کشاورزی وابسته آب سبز و آبی است در واقع بدون آب سبز و آب آبی کشاورزی معنایی ندارد.

آب آبی، آب سبز، آب خاکستری، آب مجازی