جواد قدرتی - دانشجوی دکتری حرفه ای دانشکده دامپزشکی، دانشگاه فردوسی مشهد
زهره سعادتفر - دانشیار گروه علوم پایه دانشکده دامپزشکی، دانشگاه فردوسی مشهد
حیدر زرقی - استادیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور بررسی اثر افزودن اسید آلی به آب آشامیدنی توام با افزودن پروبیوتیک به جیره مصرفی بر هیستومورفومتری روده باریک جوجه های گوشتی این آزمایش انجام شد. به این منظور تعداد 033 قطعه جوجه خروس یکروزه گوشتی سویه راس 033 به صورت تصادفی بین03 واحدآزمایشی در پنهای 13 تایی تقسیم بندی شدند. آزمایش به صورت فاکتوریل 2*3 شامل؛ افزودن سه سطح سرکه )صفر 1 و 2 درصد( به آب آشامیدنی و دو سطح )صفرو0/1 درصد پروبیوتیک به جیره مصرفی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 6 تیمار و 5 تکرار و 10 قطعه جوجه در هر واحد آزمایشی انجام شد. در سن 22 روزگی از هر واحد آزمایشی یک قطعه پرنده ) 5 قطعه از هر تیمار( انتخاب کشتارو سپس از دئودنوم ژژنوم و ایلئوم لام های بافتی با رنگ آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین تهیه شد. هیسفتومورفومتری روده کوچک شاملارتراع پرزها عرض پرزها عمق کریپت غدد لیبرکوهن ضخامت لایه ماهیچهای اندازه گیری و سطح جذبی پرز محاسبه شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که افزودن پروبیوتیک به جیره مصرفی و سرکه به آب آشامیدنی باعث بهبود رشد و نمو لایه مخاطی روده کوچک به خصوص در ناحیه دئودنوم و ژژنوم می شود به طوری که پرندگان تغذیه شده با جیره حاوی پروبیوتیک و پرندگان تغذیه شده با آبآشامیدنی حاوی سرکه به خصوص در سطح 1 درصد به طور معنی داری دارای طولی ویلی سطح ظاهری ویلی و عمق کریپت بالاتر و ضخامت لایه عضلانی پایینتر در مقایسه با پرندگان تغذیه شده با جیره و یا آب آشامیدنی فاقد مکمل بودند. اثر افزودن مکملهای فوق به جیره و آب آشامیدنی بر روی شاخصهای فوق در نواحی فوقانی روده کوکک مثل دئودنوم و ژژنوم در مقایسه با بخشهای تحتانی مثل ایلئوم بارزتر بود.

اسید آلی ، پروبیوتیک ، جوجههای گوشتی ، هیستومورفومتری روده