زهرا نوری ابوذری - کارشناسی ارشد علوم باغبانی فیزیولوژی و اصلاح گیاهان دارویی ادویه ای و عطری دانشگاه آزاد اسلامی واحدشیروان
الهه قربان زاده - کارشناسی تکنولوژی تولید وبهره برداری گیاهان دارویی ومعطر دانشگاه جامع علمی کاربردی شهیدهاشمی نژادمشهد

در این تحقیق به منظور بررسی و مقایسه تاثیر بسترهای مختلف کاشت، نحوه تغذیه و آبیاری بر رشد و نمو و میزان عملکرد اسانس گیاه سنبل الطیب انجام گردید. این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی که شامل ۴ نمونه شاهد که مصداقی از زمین زراعی بودند و ۴ بستر کشت ( بستر کوکوپیت، پرلیت، مخلوط و بستر مایع) با ۶ تیمار آبیاری (۱- محلول غذایی کامل هوگلند با آبیاری ۱۰۰٪ تبخیر و تعرق، ۲- محلول غذایی کامل هوگلند با آبیاری ۵۰٪ تبخیر و تعرق، ۳- محلول غذایی 2/1 هوگلند با آبیاری ۱۰۰٪ تبخیر و تعرق، ۴- محلول غذایی 2/1 هوگلند با آبیاری ۵۰٪ تبخیر و تعرق، ۵- محلول غذایی 4/1 هوگلند با آبیاری ۱۰۰٪ تبخیر و تعرق، ۶- محلول غذایی 4/1 هوگلند با آبیاری ۵۰٪ تبخیر و تعرق) اعمال شد. نتایج آنالیز داده ها در سطح آماری یک درصد نشان داد که بهترین بستر کشت برای این گیاه بستر مایع می باشد. اگر چه وزن خشک ریشه در این بستر از دیگر بسترها کمتر بود (gr50/3) اما به دلیل برخورداری از درصد بالای اسانس (66%) میزان عملکرد در مجموع افزایش یافته و 1/23۱ میلی گرم در هر گیاه بل دست آمد. ب تر پرلیت، کوکوپی ت، مخلوط و بستر شاهد پس از بستر مایع به ترتیب بیشترین میزان عملکرد اسانسی را دارا بودند. البته بستر مخلوط از وزن خشک ریشه بالاتری نسبت به بستر کوکوپیت برخوردار بود (gr 5۴/۴ نسبت به 87/3) اما به دلیل درصد اسانسی کمتر (۴۱٪ نسبت به ۵۰٪) عملکرد پایین تری (61/18 نسبت به 35/19 میلی گرم در هر گیاه) را نشان داد. در بین تیمارهای نحوه آبیاری در شرایط آزمایشکاه بهترین تیمار محلول غذایی 4/1 هوگلند و در گلخانه 2/1 هوگلند با 100% تبخیر و تعرق بود

بسترمایع ، بسترمخلوط ، محلول غذایی هوگلند ، عملکرد ، میزان اسانس