علیرستم خانی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی تربیت مدرس
رضا عرفانزاده - دانشیاردانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی تربیت مدرس واحدنور
رضا سیاه منصور - استادیارپژوهشی مرکز تحقیقات منابع طبیعی لرستان

از جمله اثرات بارز چرا توسط گیاه خواران بر روی گیاهان تغییرات مورفولوژیکی گیاهان است. هدف این مطالعه کمی سازی واکنش ریشه گونه Festuca ovina به چرای دام در مراتع نیمه خشک لرستان بود. تیمارها عبارت بود از : چرای دام در بلند مدت و عدم چرا (۴۶ سال). با توجه به شرایط یکسان توپوگرافی در هر دو منطقه مطالعاتی، در سایت چرا نشده ۲ ترانسکت ۲۰۰ متری و در سایت تحت چرا نیز به همین صورت جمعا ۴ ترانسکت بطور تصادفی - سیستماتیک جهت تعیین اثرات چرا در نظر گرفته شد. در هر یک از این ترانسکت ها ۱۰ نقطه تصادفی انتخاب و در هر نقطه نزدیکترین گیاه مورد مطالعه به نقطه تصادفی تعیین شد. بعد از حفر پروفیل خاک عمق و طول ریشه ها اندازه گیری و در فرم های تهیه شده یادداشت گردیدند. نمونه های برداشت شده، پس از تمییز شدن، جهت خشک نمودن در آون با دمای ۶۵ درجه سانتی گراد به مدت ۲۴ ساعت به آزمایشگاه انتقال داده شدند. سپس با ترازوی با دقت 001/0 گرم وزن ریشه ها محاسبه و ثبت شد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS17 صورت پذیرفت و برای آزمون نرمال بودن داده ها از آزمون کولموگروف - اسمیرنوف استفاده شد. برای تعیین رابطه بین پارامتر های طول ریشه و وزن ریشه از همبستگی استفاده گردید. سپس مقایسه میانگین وزن و طول ریشه در دو سایت تحت چرا و قرق با t-test مستقل انجام شد. اثر چرا بر طول ریشه معنی دار نبود (05/0p>). وزن خشک ریشه در سایت چرا نشده بیش از مقدار آن در سایت چرا شده بود (01/0p<). چرای مداوم در بلند مدت تأثیرات منفی بر برخی خصوصیات ریخت شناسی ریشه Festuca ovina همچون وزن خشک ریشه دارد و بر عمق نفوذ (طول) ریشه ندارد

مراتع زاغه ، اثرچرا ، طول ریشه ، وزن ریشه