مجید بیجندی - مدیر کل هواشناسی استان اصفهان
اعظم باقری - کارشناس ارشد مطالعات و اثرات منطقهای اقلیمی، اصفهان، خیابان - ۲۲ بهمن، مجموعه اداری غدیر، اداره کل هواشناسی اصفهان، مرکز تحقیقات هواشناسی کاربردی

منطقه سجزی به وسعت 43000 هکتار، مهمترین کانون از 16 کانون فرسایش بادی استان میباشد. بحران بیابانزایی شرق اصفهان یکی از مسائل اصلی استان محسوب میشود. خشکسالی های مکرر و پیاپی، خشک شدن کامل زایندهرودبخصوص در قسمت های انتهایی رودخانه در سال های اخیر، کاهش سطح آب تالاب و خشک شدن آن، وجود خاک های خشک و فرسایشپذیر با شوری 30 تا 300 دسی زیمنس بر متر، کمبود و عدم پوشش گیاهی، تخریب پوشش سنگفرش و محافظ منطقه در اثر برداشت معادن و بالاخره وزش بادهای شدید و فرساینده، همگی حاکی از بحرانی بودن منطقهسجزی و تبدیل آن به تونلی از باد و هجوم ریزگردها از طریق این تونل به داخل شهر اصفهان شده است. از دلایل مهم تجمع ریزگردها در دشت سجزی را میتوان ماندگاری طولانی آن در بیشتر ایام سال و وجود مناطق صنعتی، معادن وکورههای گچ و آجرپزی دانست که با کمک بادهای غالب غربی و به همراه آلودگی شهری و ریزگردها به سمت شرق اصفهان و دشت سجزی رانده می شوند. با بررسی بادهای غالب منطقه، مشخص گردید که باد غالب اصفهان غرب و جنوب غربی بوده، یعنی باد از سمت شهر اصفهان به سمت مناطق شرقی اصفهان و دشت سگزی میوزد پس میتوان گفت که باد غالب میتواند آلودگی شهر اصفهان و منطقه صنعتی غرب اصفهان که بسیاری از صنایع آلاینده همچون ذوب آهن، صنایع فولاد و سیمان اصفهان و سپاهان، نیروگاههای منطقه اسلام آباد و شهید منتظری و شرکت پالایشنفت و پتروشیمی اصفهان را که در مسیر خود قرار دارد را به این منطقه انتقال دهد و همراه با گردوغبار موجود در خود منطقه شرایط بحرانی را ایجاد نماید. در این پژوهش به بررسی پتانسیل های دشت سگزی در ایجاد ریزگردهای حاکم بر دشت سگزی و همچنین نقش آن در تشدید آلودگی هوای اصفهان پرداختهایم.

دشت سجزی، ریزگردها، تونل باد، آلایندههای جوی. باد غالب