حسین پورنامدار - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد

از آغاز قرن 19 نقش ارتباطات به طور کلی و تکنولوژی های وسایل ارتباط جمعی به طور خاص در فرایند تغییر اجتماعی ، رشد اقتصادی و تغییرات سیاسی در کشورهای کمتر صنعتی شده به عنوان مفهوم توسعه مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه بر نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات و تأثیر آن بر شاخص توسعه انسانی تمرکز گردیده است. مفهوم توسعه انسانی خود گویای آن است که هدف اصلی پاس به بهره مند ساختن راستین انسان است. توسعه انسانی یعنی بهبود بخشیدن به کیفیت زندگی افراد انسانی، برخورداری انسان از زندگی طولانی، سال و خلاق در محیط زیستی غنی و در جامعه مدنی دموکراتیک هدف نهایی توسعه است. اگر روزگاری عدم دسترسی مردم به غذا، پوشاک و مسکن عامل فقر محسوب می شد (کما این که امروز هم جزو شاخص های اساسی توسعه انسانی است) امروز شاخص فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز در کنار سایر شاخص های توسعه مورد توجه است. شاخص توسعه انسانی در سال 1٬990 به عنوان مقیاس جدیدی از توسعه و اندازه گیری آن در نظر گرفته شد. این شاخص مبتنی بر این ایده اساسی است که لازمه دستیابی به زندگی بهتر، علاوه بر داشتن درآمد بالاتر، پرورش و بسط استعدادها و ظرفیت های انسانی است. سازمان ملل متحد به عنوان معتبرترین مرجع، هدف از توسعه یافتگی با شاخص های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی را انسان می داند. به هر حال و در حال حاضر با توجه به تبدیل شدن نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات به یکی از معیارها و شرایط لازم برای توسعه انسانی پرداختن به بررسی نقش ارتباطات و شاخص توسعه انسانی لازم به نظر می رسد. هدف این مطالعه در این است که تأثیر ارتباطات و شاخص توسعه انسانی در کشورهای منتخب خاورمیانه به روش خود رگرسیون برداری تابلویی تبیین گردد. در همین راستا السید تحقیق عبارت است از: رشد ارتباطات بر شاخص توسعه انسانی در کشورهای منتخب خاورمیانه تأثیر مثبت و معنی دار می داند. در ادامه بحث ابتدا مبانی نظری و تئوریکی تشریح می شود و سپس بر اساس مبانی نظری و مطالعات تجربی گذشته مدل ارائه می شود و متغیرها تعریف می شوند و در بخش بعدی نتایج حاصل از همین مورد بحث و بررسی قرار می گیرد و در پایان نتیجه گیری ارائه می شود.

ارتباطات، فناوری اطلاعات، شاخص توسعه انسانی