رضا یاری - کارشناسی ارشد اصلاح نباتات
پیام پزشکپور - عضو هیات علمی، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران
سلیمان یارالهی - کارشناسی ارشد اصلاح نباتات

به منظور مطالعه وراثت پذیری عمومی برخی صفات مهم عدس در شرایط دیم آزمایشی در سال زراعی 92-1391 انجام گرفت. این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در منطقه ای از کوهدشت انجام گرفت. و طی آن 20 ژنوتیپ پیشرفته عدس در شرایط دیم کشت شدند. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که بین ژنوتیپ ها از لحاظ صفات مورد مطالعه بجز صفات تعداد ساقه فرعی، شاخص برداشت غلاف، وزن برگها در مرحله 50% گلدهی و وزن ساقه در مرحله 50 % گلدهی اختلاف معنی داری وجود دارد. تفاوت معنی دار بیانگر وجود تنوع در میان ژنوتیپ ها برای صفات مورد مطالعه می باشد. اگر میزان وراثت پذیری صفتی بالا باشد می توان بوسیله گزینش به اصلاح آن پرداخت نتایج حاصل نشان داد که بیشترین وراثت پذیری عمومی به ترتیب مربوط به صفات طول کل ریشه 100 درصد، تعداد روزهای گلدهی تا رسیدگی 94/06 درصد، وزن خشک برگ 90 درصد، تعداد روزهای سبز شدن تا گلدهی 88/25 درصد، تعداد روزهای کاشت تا سبز شدن 86/24 درصد و سطح کل ریشه 84/48 درصد بود. همچنین کمترین وراثت پذیری عمومی نیز مربوط به صفت ارتفاع بوته 22/60 درصد بود. بنابراین اگر میزان وراثت پذیری پایین باشد باید از روشهای مانند آزمون نتاج برای انتخاب استفاده نمود.

عدس، واریانس ژنتیکی، واریانس محیطی، واریانس فنوتیپی، وراثت پذیری عمومی