جلال رستگار - استادیار- بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، نیشابور، ایران
معصومه اسماعیل پور - استادیار - بخش تحقیقات ژنتیک و بانک ژن گیاهی ملی ایران، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج، ایران
مهدی زنگی آبادی - کارشناس - تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، مشهد، ایران

این طرح باهدف بررسی تحمل به شوری در کلکسیون هسته نخود کابلی بانک ژن گیاهی به اجرا درآمد. در آغاز، برای تهیه کلکسیون هسته در میان نمونه های نخود کابلی از نتایج ارزیابی های مورفولوژیکی و زراعی، نمونه ها براساس، 18 صفت مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای غربال نمونه ها در مرحله جوانه زنی، ابتدا آستانه تحمل شوری نمونه ها تعیین شد؛ و صفاتی نظیر درصد جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه و نسبت بین آن ها یادداشت برداری شد. اگرچه با افزایش شوری تمامی این صفات کاهش یافتند اما صفت درصد جوانه زنی در مقایسه با سایر صفات کمتر تحت تأثیر شوری قرار گرفت. رتبه بندی نمونه ها بر اساس میزان تولید توده زنده رویشی تحت تیمارهای شوری در مقایسه با تیمار شاهد و محاسبه شاخص های تحمل تنش نشان داد که نمونه 216142 بهترین نمونه ازنظر تحمل شوری در این مرحله هست . کاشت نمونه ها در مزرعه دارای خاک شور در ایستگاه فیض آباد نیشابور طی 2 سال متوالی آسیب شدیدی را به کلیه نمونه ها وارد ساخت به طوری که پس از 45 روز از زمان کاشت تمامی نمونه ها از بین رفتند. علت این آسیب شدید به دلیل شوری بالای خاک منطقه آزمایش از آستانه تحمل این نمونه ها بوده است.

کلکسیون هسته، نخود کابلی، تنش شوری، تنوع ژنتیکی