حسین آسترکی - محقق، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، ایستگاه تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی بروجرد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بروجرد، ایران
پیمان شریفی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

باقلا (Vicia faba L) یک از بقولات دانه ای است که با توجه به میزان پروتئین بالای آن به عنوان غذا و همچنین تغذیه دام مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر این به عنوان یک محصول تناوبی نقش مهمی را در کنترل اپیدمی بیماری هاو آفات در مناطقی که غلات به عنوان تک محصول کاشته می شود، می تواند داشته باشد. آزمایشی به منظور انتخاب بهترین ژنوتیپ های باقلا و تعیین تنوع ژنتیکی برای صفات مورفولوژیکی و زراعی در دو استان لرستان و گیلان انجام پذیرفت. تجزیه و مرکب داده ها حاکی از معنی دار بودن اثر متقابل ژنوتیپ × محیط برای تمام صفات مورد مطالعه بود، بنابراین بررسی ژنوتیپ ها در هر کدام از محیط ها به طور جداگانه انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس صفات مورد مطالعه نشان داد که اثر ژنوتیپ در هر دو محیط برای تمام صفات مورد مطالعه معنی دار بود. مقایسه های گروهی ژنوتیپ ها در دو محیط نشان داد که ژنوتیپ های دانه درشت و دانه ریز از لحاظ تمام صفات مورد بررسی با یکدیگر تفاوت معنی دار داشتند و می توان آنها را در دو گروه مجزا قرار داد در استان لرستان بیشترین عملکرد دانه مربوط به توده محلی خرم آباد بود و توده محلی گیلان و رقم برکت بیشترین عملکرد دانه را در استان گیلان را داشتند نتایج تجزیه علیت نشان داد که صفات طول غلاف، تعداد شاخه در بوته و وزن صد دانه بیشترین تأثیر مستقیم و غیر مستقیم را از طریق سایر صفات بر روی عملکرد دانه داشتند و می توانند به عنوان معیارهایی برای بهبود غیرمستقیم عملکرد دانه در باقلا استفاده شوند.

تجزیه علیت، تنوع ژنیتکی، تجزیه مرکب، انتخاب