علی اکبر قنبری - استادیار پژوهش، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج، ایران
سیدحسن موسوی - محقق، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج، ایران
ناهید سلطانی برآفتابی - کارشناس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج، ایران

به منظور تجزیه و تحلیل روابط صفات در لوبیا و تاثیر آنها بر عملکرد دانه، آزمایشی با 140 لاین و دو رقم تجاری انجام شد. صفات مختلف زراعی، مورفولوژیکی و فنولوژیکی بررسی شد. با توجه به نتایج رگرسیون، صفات وارد شده به مدل رگرسیونی مورد تجزیه علیت قرار گرفتند. نتایج تجزیه علیتبیانگر اثرات مستقیم منفی و معنی دار صفت تیپ بوته بر عملکرد دانه در بوته بود ولی اثرات غیرمستقیم این صفت بر عملکرد بوته از طریق سایر صفات چشمگیر نبود. پس از تیپ بوته، صفات تعداد دانه در غلاف، دوره پرشدن دانه، تعداد روز تا ظهور سه برگچه اول و بازارپسندی دانه به ترتیب اثرات مستقیممعنی داری بر عملکرد بوته داشتند. با توجه به اثرات مستقیم موجود، می توان این صفات را جهت برنامه های اصلاحی پیشنهاد داد. البته غیر از تعداد دانه در غلاف، صفات مؤثر بر عملکرد بوته دارای ارتباط منفی با عملکرد بودند. به طور کلی، طبق نتایج تجزیه علیت می توان عنوان کرد صفات تیپ بوته، تعداد دانه در غلاف و دوره پرشدن دانه مؤثرترین عامل مستقیم تغییرات عملکرد دانه می باشند. تاثیر غیر مستقیم تیپ بوته بر عملکرد از طریق دوره پرشدن دانه نسبت به سایر اثرات غیرمستقیم بیشتر بود.

بازارپسندی دانه، تجزیه چند متغیره، تیپ بوته، ژنوتیپ، عملکرد، لوبیا