فرشید محمودی - استادیار پژوهش، معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم ( سرارود - کرمانشاه ) ،سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران
جواد اشرفی - عضو هیات علمی، مرکز تحقیقات و منابع طبیعی ایلام ( ایستگاه شیروان و چرداول ) ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایلام، ایران
معصومه خیرگو - عضو هیات علمی، مرکز تحقیقات و منابع طبیعی گلستان ( ایستگاه گنبد )، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

تا کنون بیش ار 50 عامل بیماری زا، از نواحی مختلف دنیا روی نخود گزارش شده است که از میان آنها بیماری برق زدگی به دلیل پراکنش وسیع و قدرت تخریبی یکی ازعوامل عمده محدود کننده تولید نخود بویژه در کشت های پائیزه به حساب می آید. در این پژوهش به منظور ارزیابی مقاومت لاین های بین المللی و پیشرفته نخود به قارچ Ascochyta rabiei عامل برق زدگی نخود، 55 لاین نخود ( شامل 40 لاین بین المللی و 15 لاین پیشرفته نخود) همراه با یک شاهد حساس به بیماری ( ILC 263) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزارع آزمایشی ایستگاه تحقیقاتی سرارود ( کرمانشاه )، ایلام و گلستان ( گنبد ) در نیمه دوم آبان ماه سال 1393 کشت شدند . برای ایجاد آلودگی مصنوعی از بقایای نخود آلوده سال قبل و پخش یکنواخت آنها در محل کشت لاین ها و بین ردیف ها و در صورت لزوم از اسپری نمودن سوسپانسیون اسپور قارچ بمیزان (6)10 اسپور در میلی لیتر روی پلات های آزمایشی استفاده شد. ارزیابی لاین ها در سه مرحله با استفاده از سیستم مقیاس نمره ای انجام گرفت. نتایج حاصله نشان داد در ایستگاه سرارود رقم آزاد نسبتا حساس، 10 لاین متحمل، 29 لاین نسبتا مقاوم و 15 لاین مقاوم، در ایلام 9 لاین نسبتا حساس، 15 لاین متحمل، 22 لاین نسبتا مقاوم؛ و 9 لاین مقاوم، و در ایستگاه گنبد 4 لاین نسبتا حساس، 17 لاین متحمل، 5 لاین نسبتا مقاوم، 19 لاین مقاوم و 10 لاین مصون و عاری از بیماری بودند و لاین شاهد (ILC 263) در تمام آزمایش ها حساس بود.

نخود، بیماری برق زدگی، Ascochyta rabiei ، منابع مقاومت