عباس خانیزاد - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران
آزاده شفقی - موسسه گیاهپزشکی کشور تهران
امیر خانیزاد - دانشکده علوم دانشگاه کردستان

کرم پیله خوار (Noctuidae) Heliothis viriplaca Hufn از آفات مهم نخود می باشد. در حال حاضر کنترل شیمیایی، به دلیل ارزانی، سهولت کاربرد و نتیجه سریع، بیش از سایر روش ها علیه این آفت استفاده می گردد، با افزایش تاثیرات ناخواسته سموم شیمیایی معمول، انجام تحقیقات روی موادی با تاثیرات محیطی کمتر از قبیل حشره کش های جدید و کم خطر برای کنترل آفات مورد توجه قرار گرفته است . این بررسی به منظور تعیین اثر حشره کش جدید لوفنرون Flaglu® EC %5 بر روی کرم پیله خوار نخود در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در 6 تیماردر استان های کردستان ( با 4 تکرار ) و کرمانشاه ( با 5 تکرار) انجام شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از 1- لوفنرون Flaglu® EC %5 به نسبت 1/5 در هزار 2- لوفنرون Flaglu® EC %5 به نسبت 2 در هزار 3- تیودیکارب DF 80% به نسبت یک در هزار 4- B.T ساخت داخل با غلظت 2/5 در هزار 5- ایندوکساکارب (آوانت) 15SC به نسبت 2/5 در هزار 6- تیمار شاهد بدون سمپاشی. با بازدیدهای مداوم و به محض رسیدن میزان آلودگی به حد سمپاشی، ( بین 2 تا 3/9 لارو در متر مربع ) سمپاشی انجام گرفت و تیمار شاهد نیز آب پاشی گردید. شمارش لاروهای زنده در 3 نوبت شامل: یک روز قبل از سمپاشی و 3 و 7 روز بعد از سمپاشی در کرت های آزمایشی و شاهد انجام شد. جهت نمونه برداری، 10 بوته از چهار خط میانی هر کرت به طور تصادفی انتخاب و تعداد لاروهای زنده روی این بوته ها شمارش گردید. عملکرد کرت ها در زمان برداشت محصول به صورت کیلوگرم در هکتار و تعداد کل پیله ها و تعداد پیله های های آسیب دیده روی 10 بوته به طور تصادفی در هر کرت برآورد شد. جهت تعیین درصد کارایی سموم از فرمول هندرسون - تیلتون استفاده گردید. تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار SAS نشان داد که بین تیمارهای مختلف، در هر دو استان مورد بررسی، واحد آزمایشی تیمار شده با لوفنرون (غلظت 2 در هزار) کمترین میزان پیله آلوده در ده بوته را دارا بود. از نظر میزان کارایی سموم نیز لوفنرون (غلظت 2 در هزار) با کارایی 5/25 ± 94/75 درصد در استان کردستان بالاترین کارایی را بین تیمارهای مورد بررسی به خود اختصاص داد.

کرم پیله خوار نخود، لوفنرون، کارایی و پیله آسیب دیده