رحمت الله کریمی زاده - به ترتیب عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گچساران و دانشگاه محقق اردبیلی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایران
معصومه یوسفی آذر - به ترتیب عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گچساران و دانشگاه محقق اردبیلی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایران

بهبود تحمل به خشکی یکی از اهداف چالش برانگیز در اصلاح نباتات است. خشکی انتهای فصل یک محدودیت بزرگ برایتولید نخود دیم به حساب می آید. بنابراین، هدف از این تحقیق انتخاب ژنوتیپ های مقاوم به تنش خشکی آخر فصل بوده که صفات مطلوب زراعی را نیز دارا باشند. این بررسی طی دو سال 91-1390 و 93-1392 روی 18 ژنوتیپ نخود در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط آبیاری تکمیلی و دیم، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم گچساران انجام شد. با توجه به عملکرد در شرایط دیم (Ys)، عملکرد شرایط آبیاری تکمیلی (Yp) و شاخص های محاسبه شده، ژنوتیبپ های شماره 5، 6، 7 و 17 به عنوان بهترین و ژنوتیپ شماره 10 به عنوان ضعیف ترین ژنوتیپ ها انتخاب شدند. همچنین، شاخص های K1STI، STI، MP، GMP و YSI با توجه به همبستگی مثبت و معنی داری که با عملکرد دو محیط و سایر شاخص ها، به جز TOL، SSI و GOL داشتند، شاخص های مناسبی برای شناسایی زنوتیپ های متحمل به تنش معرفی شدند. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد مولفه ی اول با بیشترین توجیه از تغییرات، مولفه پتانسیل عملکرد و مولفه دوم، مولفه اندازه گیری تحمل به تنش نامیده شدند.

ژنوتیپ، شاخص های تحمل به خشکی، نخود