علیرضا پیرزاد - دانشیار زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه
سویل محمدزاده - دانشجوی دکترای زراعت دانشگاه ارومیه
اسما بستامی - دانشجوی دکترای زراعت دانشگاه ارومیه

جهت بررسی اثر مقادیر زئولیت ( صفر، 10، 20 و 30 تن در هکتار ) و آبیاری ( نگهداری در ظرفیت زراعی و آبیاری پس از رسیدن به 50 درصد ظرفیت زراعی ) روی تجمع عناصر معدنی و تولید پروتئین در گیاه عدس، یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه در سال 1391 اجرا شد. قبل از کاشت، زئولیت براساس تیمارهای آزمایش به خاک اضافه شد و در عمق توسعه ریشه عدس با خاک مخلوط شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثر زئولیت روی درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم برگ، درصد پروتئین معنی دار شد. همچنین درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم برگ و درصد پروتئین تحت تاثیر معنی دار آبیاری قرار گرفتند. بالاترین درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم برگ به ترتیب با میانگین 1/38، 0/28 و 2/51 درصد، از کاربرد 30 تن در هکتار زئولیت، و کمترین درصد نیتروژن و فسفر به ترتیب با میانگین 1/07، 0/18 و 1/89 درصد از تیمار شاهد ( بدون زئولیت ) بدست آمدند. بیشترین درصد پروتئین ( 8/63 درصد ) مربوط به کاربرد 30 تن در هکتار زئولیت، نسبت به شاهد 29 درصد افزایش داشت. بالاترین درصد نیتروژن ( 1/39،% )، فسفر ( 0/26% ) و پتاسیم ( 2/39% ) برگ، و درصد ( 8/71%) و عملکرد ( 0/26 گرم در بوته ) پروتئین در آبیاری ظرفیت زراعی مشاهده شد که نسبت به تیمار آبیاری در 50% ظرفیت زراعی تفاوت چشمگیری داشت.

آبیاری، زئولیت، عدس، عملکرد، نیتروژن