بهروز یاراحمدی - عضو هیات علمی، بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران
محسن محمد ساعی - محقق، بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران

با توجه به اینکه در اکثر موارد مواد غذایی در دسترس دامدار تکافوی نیاز دام را نمی نماید لذا شناخت مواد خوراکی محلی با ارزش و جایگزین کردن آنها بجای منابع غذایی وارداتی سهم بسزایی در خودکفایی اقتصادی دارد. به منظور تعیین ارزش غذایی و تعیین ترکیبات شیمیایی دانه سه نوع لگوم شامل گاودانه ( Vicia ervilia)، ماشک گل خوشه ای ( Vicia Villosa) و خلر ( Sativus Lathyrus ) موجود در استان نمونه برداری شد. با توجه به شرایط مختلف اقلیمی که شامل سه منطقه آب وهوایی بود و سپس با توجه به تراکم، پراکنش در مناطق مختلف و همچنین اثرات عوامل مختلف محیطی، زراعی و مدیریتی، استان را به 3 منطقه نمونه برداری تقسیم شده به نحوی که نتایج حاصل از آنالیز قابل تعمیم برای کل استان لرستان باشد. در نهایت عملیات تجزیه شیمیایی بر روی نمونه ها انجام شد و در هر نمونه، ماده خشک، پروتئین خام، چربی خام، خاکسترخام، کلسیم و فسفر در آزمایشگاه براساس روش استاندارد اندازه گیری شد. تجزیه وتحلیل آماری دادهای حاصله برای مناطق مختلف با استفاده از آنالیز واریانس یکطرفه انجام شد و مقایسات میانگین با استفاده از آزمون دانکن با استفاده از برنامه نرم افزاری SPSS انجام شد. نتایج نشان داد بین پروتئین خام، الیاف خام، کلسیم و فسفر در مناطق مختلف استان اختلاف معنی دار وجود داشت ( P<0/05). بین درصد خاکستر،چربی خام و ماده خشک اختلاف معنی دار نبود ( P>0/05 ). بیشترین مقدار پروتئین خام مربوط به خلر و ماشک به ترتیب با مقادیر 27/62 و 27/4 درصد بوده و دانه گاودانه کمترین مقدار را داشت. همچنین از نظرالیاف خام کمترین میزان با 5/55 درصد مربوط به گاودانه و ماشک گل خوشه ای دارای بیشترین مقدار بود. نتایج نشان داد لگوم های فوق ارزش غذایی بالایی داشته و با توجه به کشت آنها در اراضی کم بازده در مقایسه با مواد خوراکی دیگر می توان علاوه بر استفاده در تغذیه دام و طیور مورد استفاده قرار داد.

ارزش غذایی، ترکیبات شیمیایی، دانه گاودانه، ماشک گل خوشه ای، خلر، استان لرستان