علی کردعلی وند - کارشناس ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
پیام پزشکپور - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران
شهرام نخجوان - عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد

به منظور بررسی وراثت پذیری و تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های پیشرفته نخود در شرایط دیم در مرکز تحقیقات کشاورزی خرم آباد در سال زراعی 93-92 در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار، 16 ژنوتیپ نخود به صورت پاییزه کشت گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر بلوک ( تکرار ) برای هیچ کدام از صفات معنی دار نبود ولی بین ژنوتیپ ها از نظر آماری در صفات وزن صد دانه، شاخص برداشت، تعداد دانه در بوته و تعداد کل غلاف تفاوت معنی داری مشاهده نشد اما از نظر وزن دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی اثرات تیمار ( ژنوتیپ ها ) در سطح یک درصد معنی دار گردیدند. در مقایسه میانگین ها به روش دانکن از نظر عملکرد دانه ژنوتیپ 4 دارای بیشترین عملکرد دانه ( 2539kg/ha ) و ژنوتیپ 16 کمترین عملکرد دانه ( 864kg/ha ) را داشتند. از نظر همبستگی صفات مورد بررسی با عملکرد دانه، صفات وزن صد دانه، عملکرد بیولوژیک در سطح یک درصد معنی دار و مثبت و با تعداد غلاف پوک در سطح یک درصد معنی دار و منفی بودند. در تجزیه به مولفه های اصلی 17 صفت مورد مطالعه در 6 مولفه گروه بندی شدند و 76 درصد از کل واریانس در مولفه های اول، دوم، سوم و چهارم توجیه شوند. در تجزیه خوشه ای ( کلاستر) به روش وارد ( ward ) ژنوتیپ ها در سه خوشه گروه بندی شدند. یک تطایق خوب بین گروه بندی ژنوتیپ ها در تجزیه کلاستر و تجزیه به مولفه های اصلی و تجزیه تابع تشخیص کانونیک مشاهده گردید.

وراثت پذیری، تنوع ژنتیکی، همبستگی صفات، تجزیه به مولفه های اصلی، تجزیه کلاستر، تجزیه تابع تشخیص کانونیکی