رضوان جابری نسب - دانشجوی ارشد اصلاح نبات دانشگاه رامین
محمد فرخاری - استادیارعضوهیات علمی دانشگاه رامین،
پیام پزشکپور - استادیارپژوهشی و عضو هیئت علمی بخش تحقیقات خرم آباد

به منظور بررسی شاخص های تحمل خشکی و عملکرد دانه نخود آزمایشی در سال زراعی 1393-1394 انجام گرفت. این آزمایش به صورت بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط آبی و دیم در خرم آباد صورت پذیرفت و طی آن 30 ژنوتیپ پیشرفته نخود در دو شرایط آبی و دیم کشت و ارزیابی شدند. براساس عملکرد در شرایط آبی و تنش خشکی شاخص های تحمل به خشکی شامل : شاخص تحمل ( TOL )، میانگین هندسی بهره وری ( GMP ) میانگین هارمونیک ( HM ) شاخص تحمل به تنش ( STI ) ، متوسط باروری ( MP ) و شاخص تحمل به تنش ( STI ) محاسبه شدند. اختلاف معنی داری بین شاخص های GMP، STI، HM، MP و عملکرد آبی و تنش خشکی وجود داشت. در شرایط آبی و تنش بیشترین عملکرد مربوط به ژنوتیپ شماره 3، بود. تحلیل همبستگی عملکرد در محیط آبی و تنش خشکی نشان داد که GMP، STI، HM، MP مناسب ترین شاخص ها برای غربال سازی ژنوتیپ های نخود می باشند. با توجه به این چهار شاخص و عملکرد بالا در دو محیط آبی و تنش خشکی بهترین لاین های تحمل به خشکی ژنوتیپ شماره 3، 20، 30، 28، 29 تشخیص داده شدند. نمودار چند متغیره بای بلات نشان داد که ژنوتیپ های 24ف 19، 25، 30، 12، 6، 4، 16 در مجاورت بردارهای مربوط به شاخص تحمل به خشکی یعنی GMP، STI، HM، MP قرار دارند. همچنین توزیع لاین ها در فضای بایپلات وجود تنوع ژنتیکی ژنوتیپ ها نسبت به تنش خشکی است.

نخود ، شاخص، خشکی، عملکرد دانه