لیلا زحمتکش - دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد میبد، گروه حقوق، یزد، ایران نویسنده مسئول

مضاربه عقدی است که به موجب آن، احد از متعاملین سرمایه می دهد با قید این که طرف دیگر با آن تجارت کرده و در سود آن شریک باشند، صاحب سرمایه (مالک) و عامل (مضارب) نامیده می شود. یکی از عقود معین مشارکتی، قرارداد مضاربه می باشد، زیرا بر مبنای آن، طرفین قرارداد به همکاری برای رسیدن به هدف مشترک که کسب سود می باشد، هم پیمان می شوند که در قانون عملیات بانکی بدون ربا جمهوی اسلامی ایران مصوب 1362 نیز پیش بینی شده است. درج شروطی چون شرط تضمین سرمایه در قراردادهای مضاربه و گرفتن وثیقه های معتبر، گاه آن چنان مبانی این قراردادها را تغییر می دهند که گویا ماهیت حقوقی این قراردادها نیز تغییر یافته و ظواهر امر چنین نشان می دهد که قصد بانک ها اعطای وام و تحصیل درصدی از سود تعیین شده و قصد مشتری دریافت وام می باشد. لذا یکی از چالش های جدی نظام بانکی کشور، اجرای واقعی و عملی عقد مضاربه می باشد که در مقاله ی حاضر تببین ماهیت حقوقی قراردادهای مضاربه در نظام بانکداری ایران به روش کتابخانه ای پرداخته شده است.

مضاربه، تضمین و وثیقه، سود و زیان