لیلا علوی - دکتری جامعه شناسی اقتصاد و توسعه دانشگاه تبریز

گفتمان های بدیل توسعه از دهه هفتاد میلادی کانون توجه دانشمندان علوم اجتماعی بوده است. هدف این مقاله بررسی رویکرد گفتمان انقلاب اسلامی به توسعه و اقتصاد و اشتراکات آن با گفتمان انسان شناختی توسعه و نیز آسیب شناسی آن می باشد.روش مورد استفاده ،رویکرد توصیفی -تحلیلی با رهیافت گفتمانی است.گفتمان انقلاب اسلامی در جامعه ایران با برجسته کردن و آوردن (اسلام) در مرکز جامعه و انباشت قدرتی نو،مشروعیت غیرقابل انکار کسب نمود و راه برای تکامل گفتمان توسعه بومی بر اساس فرهنگ اسلامی -ایرانی با ابزار اقتصاد مقاومتی هموار گردید. گفتمان انقلاب اسلامی و ساختارهای برآمده از آن می تواند از ظرفیت های انسان شناسی توسعه ای بر ضد الگوی توسعه مدرن استفاده کند و با تکیه بر منطق (تمایز ) بوم ها و متون اجتماعی ،رویکرد بدیل توسعه را در جامعه عملیاتی سازد . ممانعت از توجیه حضور قدرت های استعماری در جامعه ،از مهم ترین کارکرد های گفتمان انقلاب اسلامی و اقتصاد مقاومتی است که راه را برای کاربردی نمودن سایر ابزارهای انقلاب باز کرد. از دیدگاه آسبیب شناختی،جنس و ماهیت فرهنگ افراد جامعه ناگزیر ،با قرار گرفتن در معرض فرهنگ توسعه غالب غربی دچار دگرگونی گردیده و شدت این دگرگونی هر قدر بیشتر باشد ،ساماندهی آن فرهنگ توسط نظام دینی که وجهه ای سنتی دارد ،سخت تر است. از طرفی گفتمان انقلاب در کنار انتقادات خود از اندیشه توسعه غربی همانند گفتمان پساساختارگرایانه انسان شناسان ناچار به بهره گیری از ساز و کار مدرنیته برای عملیاتی کردن مفاهیم خود می باشد و این خود مساله ای دیگر محسوب می شود. بنابراین کشمش میان گفتمان انقلاب و توسعه غالب غربی ادامه داشته است.

گفتمان انقلاب اسلامی،انسان شناسی، پساساختارگرایی،بدیل توسعه،آسیب شناسی