سمیرا آقایی - کارشناسی ارشد، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان ، ایران
عنایت الله توحیدی نژاد - استادیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
مهدی نصراصفهانی - دانشیار، بخش گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، اصفهان، ایران

به منظور بررسی برخی صفات مهم گندم دوروم، 18 لاین به همراه 2 شاهد (گندم دوروم ’دنا ‘ و گندم نان ’پارسی‘)، در قالب طرحبلو های کامل تصادفی با 3 تکرار و در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابر طبیعی استان اصفهان طی سال های زراعی 1390-1391کشت و مقایسه شدند. نتایج تجزیه واریانس تفاوت معنا داری برای صفات وزن هزاردانه، تاریخ رسیدن و تعداد روز تا ظهور 50 درصدسنبله، در بین ژنوتیپ ها نشان داد. تأثیرات سال و ژنوتیپ × سال برای عملکرد معنا دار نشد که این امر نشان دهنده تشابه نسبی سال ها و وجودنداشتن اثر متقابل ژنوتیپ در سال است. به عبارت دیگر، ژنوتیپ ها در سال های مختلف مشابه عمل کرده اند. نتایج تجزیه خوشه ای، لاین ها را در 3 گروه عمده قرارداد که لاین های گروه دوم عملکرد بالایی داشتند. لاین شماره 6 (SOMAT_4/INTER_8//KUCUK) در صفت های وزن هزاردانه و ارتفاع بوته بالاترین میانگین ها را د اشت. این لاین در تجزیه خوشه ای در فاصله زیادی نسبت به سایر لاین ها قرار گرفت. با استفاده از روش تجزیه به عامل ها مشخص شد، 2 عامل بیش از 67 درصد واریانس بین لاین ها را توجیه کردند. صفت های وزن هزاردانه و ارتفاع بوته مهم ترین صفات در ایجاد تنوع بین لاین ها بودند.

تجزیه خوشه ای، تجزیه عاملی، ژنوتیپ