روح الله کریمی - استادیار گروه مهندسی فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ملایر، ملایر
احمد ارشادی - دانشیار گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
فرهاد کرمی - مربی، بخش باغبانی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سنندج

به منظور بررسی تحمل به سرما و تغییرات کربوهیدرات های محلول و محتوای آب جوانه و شاخه یکساله 22 رقم تاک، آزمایشی درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی، در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان در دی و اسفند ماه سال1390 انجام شد. بعد از اعمال تیمارهای سرما (10 - تا 30 - درجه سانتیگراد)، مقادیرارقام با استفاده از روش نشت یونی و قهوه ای شدن سنجیده شد. ارقام از نظر تحمل به سرما در هر دو مرحله نمونه برداری اختلاف معنی داری با هم داشتند (P≤0/01). همبستگی بالایی بین تحمل به سرمای برآورد شده با هر دو روش نشت یونی و قهوه ای شدن وجود داشت. براساس مقادیر (LT(50 اندازه گیری شده با روش نشت یونی در دی ماه، بیشترین تحمل به سرمای جوانه در رقم ’بول مسکه ((LT(50 برابر 26/5- درجه سانتی گراد) و کمترین تحمل به سرما در رقم ’گون کله باب ‘ ((LT(50 برابر 20/8- درجه سانتی گراد) مشاهده شد. بر اساس مقادیر (50)LT جوانه اندازه گیری شده با روش نشت یونی در این مرحله ارقام به سه دسته تقسیم شدند: 1) ارقام متحمل به سرما ((LT(50 برابر 25- تا 27-) شامل ’بول مسکه‘، ’سرقوله‘، ’خلیلی‘، ’بیدانه قرمز‘ و ’فخری زودرس‘، 2) ارقام نیمه متحمل ((LT(50 برابر 23- تا 25-) شامل ’شرشره ‘، ’شاهینی‘، ’شیرازی‘، ’گزنه ای‘، ’رشه‘، ’تبرزه‘، ’بیدانه سفید‘، ’نفتی‘، ’ملایی‘ و ’فخری دیررس‘ و 3) ارقام با تحمل کمتر ((LT(50 برابر21- تا 23 -) شامل ’صاحبی‘، ’لعل‘، ’صحنه ای‘، ’عسگری‘، ’مره ای‘، ’ریش بابا‘ و ’گون کله باب‘. برخلاف مقدار کربوهیدرات هایمحلول، محتوای آب جوانه در ارقام متحمل به سرما کمتر از ارقام دیگر بود. این امر تأییدی بر ارتباط بین آبکشیدگی جوانه و تجمعکربوهیدرات ها با تحمل به سرمای تاک می باشد.

انگور، تحمل یخ زدگی، تنش سرما، سازگاری به سرما